Το μάθημα εξετάζει τη διαμόρφωση των πεδίων της μεσαιωνικής και πρώιμης νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας από τη σκοπιά των εξελίξεων και αλλαγών στην ιστοριογραφία και στα ιστορικά ερωτήματα από τα μέσα του 20ου αιώνα μέχρι πρόσφατα. Διερευνώνται ιστοριογραφικά ρεύματα όπως η σχολή των Annales, ο μαρξισμός, η μικροϊστορία, η ιστορία των γυναικών και του φύλου, η νέα πολιτισμική ιστορία και οι μετα-αποικιακές σπουδές. Αντίστοιχες, εξελίξεις εξετάζονται σε συναφή με την ιστορία κλάδους, με ιδιαίτερη σημασία για τη μεσαιωνική και πρώιμη νεότερη περίοδο, όπως η ιστορία της τέχνης και η λογοτεχνική κριτική. Συνάμα, το μάθημα παρουσιάζει το έργο σημαντικών ιστορικών (όπως οι Marc Bloch, Fernand Braudel, Georges Duby, Jacques Le Goff, Carlo Ginzburg, Christopher Hill, Joan Kelly, Peter Burke, Natalie Zemon Davis) που καθόρισαν τα πεδία της μεσαιωνικής και πρώιμης νεότερη ιστορίας. Το μάθημα βασίζεται επίσης στη μελέτη σχετικών γραπτών και οπτικών πηγών.
Mαθησιακά Aποτελέσματα: Οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να κατανοούν τη σχέση ιστοριογραφίας και παρελθόντος, να διακρίνουν μακροϊστορικές διαδικασίες αλλά και να εστιάζουν σε επιμέρους φαινόμενα, να διεξάγουν βιβλιογραφική έρευνα και να συγγράφουν εργασίες πάνω σε ένα ειδικευμένο ιστορικό ζήτημα, να αξιολογούν τις αλλαγές στην ιστορική οπτική, να αναθεωρούν παραδεδομένες ιστορικές κρίσεις, να αναγνωρίζουν τη συνθετότητα στην παραγωγή της ιστορικής γνώσης, να οργανώνουν το ιστορικό υλικό υπό την οπτική συναφών γνωστικών πεδίων και να κρίνουν τη σχέση της ιστορικής έρευνας με το παρόν.
Γενικές Ικανότητες:
Το μάθημα αποσκοπεί σε:
Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών.
Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
Αυτόνομη εργασία.
Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
- Burke Peter, Τι είναι πολιτισμική ιστορία;, Αθήνα: Μεταίχμιο, 2009.
- Burke Peter, Αυτοψία: Οι χρήσεις των εικόνων ως ιστορικών μαρτυριών, Αθήνα: Μεταίχμιο, 2003.
- Burke Peter, Ιστορία και κοινωνική θεωρία, Αθήνα: Νήσος, 2002.
- Hobsbawm Eric, Για την Ιστορία, Αθήνα: Θεμέλιο, 1998.
- Iggers Georg, Η ιστοριογραφία στον εικοστό αιώνα: Από την επιστημονική αντικειμενικότητα στην πρόκληση του μεταμοντερνισμού, Αθήνα: Νεφέλη, 1999.
- Sewell William, Λογικές της ιστορίας: Κοινωνική θεωρία και κοινωνικός μετασχηματισμός, Αθήνα: Ξιφαράς, 2013.
- Ίγκερς Γκέοργκ, Νέες κατευθύνσεις στην ευρωπαϊκή ιστοριογραφία, Αθήνα: Γνώση, 1995.
- Λιάκος Αντώνης, Αποκάλυψη, ουτοπία, ιστορία: Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης, Αθήνα: Πόλις, 2011.
- Λιάκος Αντώνης, Πώς το παρελθόν γίνεται ιστορία;, Αθήνα: Πόλις, 2007.
- Μπενβενίστε Ρίκα, Από τους Βαρβάρους στους Μοντέρνους. Κοινωνική Ιστορία και ιστοριογραφικά προβλήματα της μεσαιωνικής Δύσης, Αθήνα: Πόλις, 2007.
******
- Bloch Marc, Η φεουδαλική κοινωνία: Η διαμόρφωση των σχέσεων εξάρτησης, οι τάξεις κα η διακυβέρνηση των ανθρώπων, Αθήνα: Κάλβος, 1987.
- Braudel Fernand, Η Μεσόγειος και ο μεσογειακός κόσμος την εποχή του Φιλίππου Β΄, 3 τ., Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1993-2002.
- Davis Natalie Zemon, Η επιστροφή του Μαρτίνου Γκερ, Αθήνα: Νεφέλη, 2000.
- Duby Georges, Μεσαιωνική Δύση: Κοινωνία και ιδεολογία, Αθήνα: ΕΜΝΕ-Μνήμων, 1988.
- Ginzburg Carlo, Το τυρί και τα σκουλήκια. Ο κόσμος ενός μυλωνά του 16ου αιώνα, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 1994
- Hill Christopher, Ο αιώνας της επανάστασης 1603-1714, Αθήνα: Οδυσσέας, 2011.
- Kelly Joan, «Did Women Have a Renaissance?», στο Joan Kelly, Women, History and Theory: The Essays of Joan Kelly, Chicago, 1984, σελ. 19-50.
- Le Goff Jacques, Ο Πολιτισμός της Μεσαιωνικής Δύσης, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Βάνιας, 1993.
- Le Roy Ladurie Emmanuel, Μονταγιού: Ένα οξιτανικό χωριό από το 1294 έως το 1324, Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2008.
- Λε Γκοφ Ζακ, Το φαντασιακό στο Μεσαίωνα, Αθήνα: Κέδρος, 2008.
- Λε Γκοφ Ζακ, Το πουγκί και η ζωή: Οικονομία και θρησκεία στον Μεσαίωνα, Αθήνα: Κέδρος, 2003.
- Ντομπ Μ., κ.ά., Η Μετάβαση από τον Φεουδαλισμό στον Καπιταλισμό, Αθήνα: Θεμέλιο, 1986.
- Πιρέν Ανρί, Οι πόλεις του Μεσαίωνα: Δοκίμιο οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας, Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2003.
- Τοντόροφ Τσβέταν, Η κατάκτηση της Αμερικής: Το πρόβλημα του άλλου, Αθήνα: Νήσος, 2004.
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Journal of Medieval History
Renaissance Quarterly
Sixteenth Century Journal
