This seminar will offer a critical reading of ethnographic research and anthropological studies of diverse Mediterranean societies and cultures. Focusing on the Eastern Mediterranean region, the course examines issues of conflict, nationalisms and performances of collective identity, and discuss Mediterrannean mobilities and modernities. Three cases will be considered: a) the local context of Thrace caracterized by the coexistence of a “Greek” majority and a “Muslim” minority; b) Palestine / Israel in relation to the Israeli-Palestinian conflict; and c) Cyprus and its division into a “Greek Cypriot” and a “Turkish Cypriot”part.
Ethnographic anthropological studies will be discussed in relation to special historical dynamics: what was the role played by the Ottoman past and colonialism (e.g .the British Mandate in Palestine and the French Mandate on Syria from 1920 to 1947 and the British sovereignty in Cyprus from 1879 to 1960) in the formation of the Eastern Mediterranean region as a space of intercultural communication, travel, commerce and war? At the same time, we will historically contextualize the role played by Mediterranean ethnography and anthropology in the processes of reification and exoticization of the Mediterranean which stands in the european imaginary as a marginal area in the geographic and symbolic boundaries of Europe
Learning outcomes:
Students are expected to develop a critical anthropological perspective on Mediterranean societies and cultures and to become familiar with the ethnography and the participant observation as a method applied to the study of the Mediterraean region.
More specifically, students are aimed to:
– Contextualize historically the cultural construction of the Mediterranean as an object of study
– Recognize different versions of nationalism and to study nationalism on the ground and Mediterranean conflicts.
– Recognize the construction of ethnocultural and religious difference in different contexts of the East Mediterranean societies.
– Analyse visual material (e.g. documentaries and videos) dealing with collective identities, border regimes and forms of coexistence and conflicts between minorities and the dominant groups.
-Become aware on processes of exoticization of the Mediterranean
General Competences:
– Analysis and synthesis of social data with the use of the necessary methodology tools and technology
– Writing skills and oral presentation skills through assignments
– Team work
– Respect for difference and critique of stereotypes
-Showing professional responsibility and respect of ethical rules on ethongraphic research.
-Production of creative and critical thinking
Suggested bibliography:
- Albera, Dionigi και Anton, Blok., 2001, “Introduction. The Mediterranean as a Field of Ethnological Study: A Retrospective”. Στο Albera, Dionigi, Anton
- Blok and Christian Bromberger (eds.), L’Anthropologie de la Méditerranée/Anthropology of the Mediterranean, 15-37. Maisonneuve et Larose, Paris.
- Άντερσον, Μπένεντικτ. 1997, Φαντασιακές κοινότητες. Στοχασμοί για τις απαρχές και τη διάδοση του εθνικισμού. Αθήνα: Νεφέλη.
- Bishara, Amahl, 2015, “Driving while Palestinian in Israel and the West Bank: The Politics of Disorientation and the Routes of a Subaltern Knowledge”. American Ethnologist 42(1): 33-54.
- Bornstein, Avram S., 2002, “Borders and the Utility of Violence State Effects on the ‘Superexploitation’ of West Bank Palestinians,” Critique of Anthropology 22(2): 201-220.
- Bryant, Rebecca, 2002, “The Purity of Spirit and the Power of Blood: A Comparative Perspective on Nation, Gender and Kinship in Cyprus.” Journal of the Royal Anthropological Institute 8(3): 509-530.
- Demetriou, Olga, 2007, “To cross or not to cross? Subjectivization and the absent state in Cyprus.” Journal of the Royal Anthropological Institute 13(4): 987-1006.
- Driesen, Henrik, 1998, «Η περιοχή της Μεσογείου ως πρόκληση στην πολιτισμική ανθρωπολογία και οι προκλήσεις στη μεσογειακή εθνογραφία». Στο Δήμητρα Γκέφου-Μαδιανού (επιμ.), Ανθρωπολογική θεωρία και εθνογραφία. Σύγχρονες τάσεις, 619-646. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
- Herzfeld, Michael, 1998, Η ανθρωπολογία μέσα από τον καθρέπτη: Κριτική εθνογραφία της Ελλάδας και της Ευρώπης. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
- Eriksen Thomas. H., 2001, Ethnicity and Nationalism: Anthropological Perspectives. London:Pluto Press.
- Navaro-Yashin, Yael, 2012, «Η υλικότητα της κυριαρχίας: γεωγραφική πραγματογνωσία και αλλαγή τοπωνυμίων στη βόρεια Κύπρο». Στο Ν. Διαμαντούρος, Θ. Δραγώνα και Τ. Κεϋντέρ (επιμ.), Ελλάδα και Τουρκία. Εκσυγχρονιστικές γεωγραφίες και χωρικές αντιλήψεις του έθνους, 215-238. Αθήνα: Αλεξάνδρεια 2012.
- Παπαδάκης, Γιάννης, 2009. Η ηχώ της νεκρής ζώνης. Οδοιπορικό στη διαιρεμένη Κύπρο. Αθήνα: Scripta.
- Pappe, Ilan, 2004, Η ιστορία της σύγχρονης Παλαιστίνη. Αθήνα: Κέδρος.
- Πλεξουσάκη, Έφη, 2014, «Εισαγωγή. Επιτελέσεις του τόπου και του έθνους στην Ελλάδα της μεταεθνικής εποχής». Στο Έφη Πλεξουσάκη (επιμ.) Μεταμορφώσεις του εθνικισμού: επιτελέσεις της συλλογικής ταυτότητας στην Ελλάδα, 11-56. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
- Πλεξουσάκη, Έφη, 2006, «Στην Ελλάδα ή στην Τουρκία; Εκπαίδευση και διλήμματα ταυτότητας της ‘μουσουλμανικής μειονότητας’ στη Θράκη», Ε. Παπαταξιάρχης (επιμ.), Τα άχθη της ετερότητας: Η παραγωγή της πολιτισμικής διαφοράς στη σημερινή Ελλάδα, 181-206. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
- Rabinowitz, Dan, 2001, “The Palestinian Citizens of Israel, the Concept of Trapped Minority and the Discourse of Transnationalism in Anthropology”. Ethnic and Racial Studies 24(1): 64-85.
- Τσιμπιρίδου, Φωτεινή, «Αποχρώσεις μια ‘μειονοτικής κατάστασης’. Η περίπτωση της ελληνικής Θράκης σήμερα», στο Μειονότητες στην Ελλάδα. Επιστημονικό Συμπόσιο 7-9/11/2002, 101-118. Αθήνα: Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού πολιτισμού και Γενικής Παιδείας.
Documentaries
– Ιστορικό ντοκυμαντέρ με τίτλο Πόλεμος και Ειρήνη στα Βαλκάνια. Σκηνοθεσία: Ανδρέας Αποστολίδης, επιστημονική επιμέλεια: Χριστίνα Κουλούρη, Anemon Productions, 2014.
– Πώς σε λένε; Μια ταινία στη Θράκη, του Θάνου Αναστόπουλου και της Στέλλας Θεοδωράκη. Επιστημονική επιμέλεια: Αλεξάνδρα Ανδρούσου, Πανεπιστήμιο Αθηνών-Πρόγραμμα μουσουλμανοπαίδων, 1997.
– Route181. Fragments of a journey in Palestine-Israel (Μέρος δεύτερο) με τίτλο Center. From Lod/Lydd to Bethlehem) (Αυτοκινητόδρομος 181. Στιγμές από ένα ταξίδι στην Παλαιστίνη-Ισραήλ, Μέρος Δεύτερο: Κέντρο. Από την Lod/Lydd στη Βηθλεέμ) των Michel Khleifi & Eyal Sivan, 2002.
– Πύλα-Αυτοί που πάντα έμεναν μαζί (αγγλικός τίτλος: Pyla-Living together separately). Σκηνοθεσία: Ηλίας Δημητρίου σε επιστημονική επιμέλεια Γιάννη Παπαδάκη, παραγωγή Ελληνική Ραδιοφωνία Telεόραση, 2003.
Related academic journals:
Journal of the Mediterrannean Studies
Syncrona Themata (Contemporary issues, in greek)
