ΚΙΑ-9 Σύγχρονες έρευνες στην Ανθρωπολογία της Υγείας

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Στα πλαίσια του μαθήματος θα μελετηθούν και θα συζητηθούν σύγχρονες έρευνες, θεματικές και θεωρητικές κατευθύνσεις που αφορούν την ανθρωπολογία της υγείας. Θα δοθεί έμφαση στην κριτική ανθρωπολογία της υγείας, στην κριτική διερεύνηση της παγκόσμιας υγείας, στη σχέση ανισότητας και υγείας. Επίσης θα προσεγγιστεί η υγεία και η ασθένεια με βιοκοινωνικούς όρους, μέσα από αναλυτικά εργαλεία όπως οι τοπικές βιολογίες, τα περιβάλλοντα υγείας, και άλλα. Στα πλαίσια του μαθήματος θα μελετηθούν παραδείγματα από διαφορετικά εθνογραφικά συμφραζόμενα.

Ενότητα 1

Εισαγωγή στο μάθημα. Ανθρωπολογία της Υγείας, πεδία διερεύνησης, γενεαλογικές καταβολές.

Ενότητα 2

Βασικές έννοιες και περιοχές μελέτης στην ανθρωπολογία της υγείας.

Ενότητα 3

Εισαγωγή στην Κριτική Ιατρική Ανθρωπολογία.

Ενότητα 4

Ανθρωπολογία της Παγκόσμιας Υγείας.

Ενότητα 5

Προσεγγίζοντας κριτικά τη Παγκόσμια Υγεία.

Ενότητες 6

Υγεία, δομική βία και εφαρμοσμένη ανθρωπολογία της υγείας μέσα από το έργο του Paul Farmer.

Ενότητα 7

Υγεία, Πολιτική Οικολογία και πανδημίες – Το παράδειγμα HIV/AIDS.

Ενότητα 8

Προσεγγίζοντας την πανδημία Covid-19 μέσω της κριτικής ιατρικής ανθρωπολογίας.

Ενότητα 9

«Βιοκοινωνικοί Κόσμοι. Περιβάλλοντα υγείας πέρα από ντετερμινισμούς» (I).

Διαπερατά σώματα και τοπικές βιολογίες.

Ενότητα 10

«Βιοκοινωνικοί Κόσμοι. Περιβάλλοντα υγείας πέρα από ντετερμινισμούς» (II).

Υγεία, Κλιματική αλλαγή και πέρα-από-τον-άνθρωπο εθνογραφικές προσεγγίσεις.

Ενότητα 11

Ενσωματώνοντας ανισότητες. Παραδείγματα από τη Λατινική Αμερική.

Ενότητα 12

Υγεία και τεχνολογίες (π.χ. Νέες τεχνολογίες αναπαραγωγής, νέες τεχνολογίες, ψηφιακές τεχνολογίες).

Mαθησιακά Aποτελέσματα:

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/ήτρια θα έχει εξοικειωθεί με:

Τις σύγχρονες θεματικές και θεωρητικές κατευθύνσεις στο χώρο της ανθρωπολογίας της υγείας και της κριτικής ανθρωπολογίας της υγείας.
Τη πολιτισμική κατασκευή της υγείας και της ασθένειας και την προβλήματοποίηση θεωρούμενων ως δεδομένων εννοιών όπως υγεία, σώμα, ασθένεια, βιολογία.
Τους πολιτισμικά πολλαπλούς τρόπους εννοιολόγισης του πάσχοντος σώματος.
Την παγκοσμιοποίηση της υγείας και της θεραπείας.
Την κυριαρχία της δυτικής βιοϊατρικής.
Τη βιοκοινωνική προσέγγιση αναφορικά με την υγεία και την ασθένεια.
Τη σχέση υγείας και ανισότητας.

Γενικές Ικανότητες:

Αυτόνομη Εργασία και ομαδική Εργασία
Τριβή σε διεπιστημονικά ζητήματα
Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα ανισοτήτων
Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Τρόπος Παράδοσης:	Πρόσωπο με πρόσωπο
Χρήση Τεχνολογιών, Πληροφορίας & Επικοινωνιών:	Χρήση της εκπαιδευτικής πλατφόρμας open e class
Οργάνωση Διδασκαλίας:	Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
	Διαλέξεις	39
	Μελέτη και ανάλυση βιβλιογραφίας	85
	Προφορικές παρουσιάσεις	50
	Συγγραφή γραπτών εργασιών	76



	Σύνολο Μαθήματος	250
Αξιολόγηση Φοιτητών:	Γλώσσα αξιολόγησης: Ελληνική Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι τα εξής: Α. Συμμετοχή στο μάθημα και στη συζήτηση (20% της συνολικής βαθμολογίας) : Σε κάθε ενότητα οι φοιτητές/ήτριες είναι υποχρεωμένοι να προετοιμάζονται στα αντίστοιχα κείμενα και να προτείνουν κάποιο θέμα προς συζήτηση αναφορικά με τα κείμενα. Β. Προφορικές παρουσιάσεις και γραπτές εργασίες (30% της συνολικής βαθμολογίας) : Κατά την διάρκεια του μαθήματος κάθε φοιτητής/ήτρια θα παρουσιάσει προφορικά δύο θέματα σεμιναρίων/ή και εθνογραφιών στην αντίστοιχη ενότητα, τα οποία στη συνέχεια κατατίθενται γραπτά σε μορφή σύντομης εργασίας (που δεν θα ξεπερνά τις 5-6 σελίδες ή 1500-1800 λέξεις) μέχρι το επόμενο μάθημα. [Για κάθε σεμινάριο προτείνεται μια συγκεκριμένη βιβλιογραφία. Με αναφορά στην εθνογραφία η παρουσίασή της θα πρέπει να περιλαμβάνει το θέμα της εθνογραφίας (τι πραγματεύεται, σε ποια γεωγραφική περιοχή κ.λ.π.), τις θεωρητικές και μεθοδολογικές επιλογές του/της συγγραφέα, σύντομη ανάπτυξη της επιχειρηματολογίας, συμπεράσματα, και τέλος πώς συνδέεται η συγκεκριμένη εθνογραφία με θεωρητικά ζητήματα που έχουμε διαπραγματευτεί στα πλαίσια των διαλέξεων]. Γ. Γραπτή εργασία σε θέμα της επιλογής σας (15-20 σελίδες, 4500-6000 λέξεις, 50% της συνολικής βαθμολογίας). Το θέμα μπορεί να αφορά θεωρητικά ζητήματα σχετικά με το μάθημα ή μπορεί να αφορά ευρύτερα ζητήματα του πεδίου της ανθρωπολογίας της υγείας. Η εργασία πρέπει να κατατεθεί τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν το τέλος της εξεταστικής περιόδου. Τα παραπάνω κριτήρια διατυπώνονται ρητά σε προφορική κι έγγραφη μορφή στην αρχή του μαθήματος και είναι προσβάσιμα στους/τις φοιτητές/ήτριες.

Hans, B., Singer, M. 1995. Critical Medical Anthropology. Routledge Press.
Baer, H., et al., 1986. “Toward a critical medical anthropology”. Social Science & Medicine. Vol. 23, p.p. 95-98.
Nicola Bulled, N., 2017. Thinking Through Resistance: A study of public oppositions to contemporary health practice. Routledge.
Caduff, C., 2020. “What Went Wrong: Corona and the World after the Full Stop”. Medical Anthropology Quarterly. Vol. 34, p.p. 467-487.
Farmer, P. 2004. “An Anthropology of Structural Violence”, Current Anthropology. Vol. 45, No. 3, p.p. 305-325.
Farmer, P., Nizeye, B., Stulac, S., Keshavjee, S. 2006. “Structural violence and clinical medicine”. PLoS Medice, Volume: 3(10), p.p. 1686-1690.
Farmer, P. 2004. “Pathologies of Power, Health, Human Rights and the new War on the Poor”. California Series in Public Anthropology. University of California Press.
Fassin, D. 2013. “A case for critical ethnography. Rethinking the early years of the AIDS epidemic in South Africa”. Social Science & Medicine. Vol 99, p.p.119-126.
Gamlin, J., Segata, J., Berrio L., et al. 2021. “Centring a critical medical anthropology of COVID 19 in global health discourse”. BMJ Global Health
Hans, B., Singer, M. 1995. Critical Medical Anthropology. Routledge Press.
Hans, B., Singer, M. 2012. Global Warming and the Political ecology of Health: Emerging Crises and Systemic Solutions. Routledge Press.
Hardon, A. 2016. “Anthropologists in Global Health Experiments”. Medical Anthropology. Vol.35, NO.5, p.p.447-451.
Ingold, T., Palsson, G. 2013. Biosocial Becomings. Integrating Social and Biological Anthropology. Cambridge University Press.
Kleinman, A. 2010. “The art of medicine, Four social theories for global health”. Perspectives. Vol.375, p.p.1518-1519.
Neely, H. Abigail. 2015. “Internal Ecologies and the Limits of Local Biologies: A Political Ecology of Tuberculosis in the Time of AIDS”. Annals of the Association of American Geographers. Vol. 105, No. 4, pp. 791-805.
Pfeiffer, J., Nichter, M. 2008. “What Can Critical Medical Anthropology Contribute to Global Health? A Health Systems Perspective”. Medical Anthropology Quarterly, Vol.22, No.4, pp. 410-415.
Ramin, B. 2007. “Anthropology speaks to medicine: the case HIV/AIDS in Africa”. McGill Journal of Medicine. Vol. 10(2), p.p. 127-132.
Singer, M. 1989. “The coming of age of critical medical anthropology”. Social Science & Medicine. Vol.28, p.p. 1193-1203.
Singer, M., Rylko-Bauer, B. 2021. “The Syndemics and Structural Violence of the COVID Pandemic: Anthropological Insights on a Crisis”. Open Anthropological Research. Vol. 1. p.p.7-32.
Wolf, M. 2015. “Is there really such a thing as “one health”? Thinking about a more than human world from the perspective of cultural anthropology” Social Science & Medicine. Vol. 129, p.p.5-11.

Σχολή:

Κοινωνικών Επιστημών

Τμήμα:

Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας

Επίπεδο Σπουδών:

Μεταπτυχιακό

Κωδικός μαθήματος:

ΚΙΑ-9

Εξάμηνο Σπουδών:

Β’ εξάμηνο

Αυτοτελείς Διδακτικές Δραστηριότητες

Διαλέξεις:

Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας:

Πιστωτικές Μονάδες

Τύπος Μαθήματος:

Ειδικού υποβάθρου επιστημονικής περιοχής

Προαπαιτούμενα Μαθήματα:

Κανένα

Γλώσσα Διδασκαλίας και Εξετάσεων:

Ελληνικά

Διδάσκων/ουσα:

Χατζούλη Αίγλη

Το Μάθημα προσφέρεται σε Φοιτητές Erasmus:

Οχι

Το Τμήμα

Προπτυχιακές Σπουδές

Μεταπτυχιακές Σπουδές

Διδακτορικό Δίπλωμα

Ακαδημαϊκό Προσωπικό

Τεχνικό Προσωπικό - Γραμματεία

Έρευνα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

ΧΡΗΣΙΜΑ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ