Mαθησιακά Aποτελέσματα: Στα πλαίσια του μαθήματος επιχειρείται, καταρχήν, η γνωριμία με τις κυριότερες ανθρωπολογικές θεωρίες της συγγένειας και η κατανόηση βασικών εννοιών. Αναλυτικότερα, εξετάζονται η θεωρία της μονογραμμικής καταγωγής και η θεωρία της επιγαμίας, θεωρίες οι οποίες αντιμετωπίζουν τη συγγένεια ως συνολικό τρόπο οργάνωσης μιας κοινωνίας, και αναλύονται οι έννοιες της καταγωγής, της αγχιστείας, της αιμομιξίας, της εξωγαμίας, του έδνου, της προίκας, της εγκατάστασης, της οικογένειας και της οικιακής ομάδας ανάμεσα σε άλλες. Εξετάζονται ακόμα τόσο η συμβολική προσέγγιση όσο και φεμινιστικές θεωρήσεις που προτείνουν την από κοινού ανάλυση της συγγένειας και του φύλου, και οι οποίες αμφισβήτησαν παλαιότερες ολιστικές θεωρίες περί συγγένειας και προετοίμασαν το έδαφος για την ανάδυση σύγχρονων προσεγγίσεων. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρήση νέων μεθόδων αναπαραγωγής και την εμφάνιση νέων τρόπων συμβίωσης και καινούργιων μορφών γαμήλιων σχέσεων οι οποίες αμφισβήτησαν ρητά την άποψη ότι οι πλέον διαδεδομένες κοινωνικές μας σχέσεις είναι βασισμένες στη “βιολογία” ή τη “φύση”, διαφοροποίησαν τις αντιλήψεις μας σχετικά με το ‘τι κάνει’ κάποιον συγγενή, και επανέφεραν με ένταση στο προσκήνιο την ερώτηση αναφορικά με τις εννοιολογήσεις της συγγένειας και της οικογένειας σε διαφορετικά πολιτισμικά συμφραζόμενα.
Με την επιτυχή ολοκληρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/ήτρια θα είναι σε θέση:
- Να γνωρίζει ένα από τα πλέον σημαντικά πεδία της ανθρωπολογικής θεωρητικής διερεύνησης και εθνογραφικής καταγραφής.
- Να κατανοεί τους πολιτισμικά ποικίλους τρόπους σύλληψης και ερμηνείας των συγγενειακών και οικογενειακών σχέσεων σε διαφορετικές κοινωνίες και πολιτισμούς.
- Να αναγνωρίζει τη σύνδεση των συγγενειακών σχέσεων με άλλες πλευρές της κοινωνικής ζωής και ένταξής τους σε ευρύτερα πολιτισμικά πλαίσια.
- Να αναλύει σύχρονες μορφών συγγένειας ως αποτέλεσμα τεχνολογικών αλλαγών και κοινωνικών μετασχηματισμών
Γενικές Ικανότητες:
- Αυτόνομη Εργασία
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψη
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
Ελληνόγλωσση
- Καλπουρτζή, Εύα. 2001. Συγγενικές Σχέσεις και Στρατηγικές Ανταλλαγών. Το Παράδειγμα της Νάξου το 17ο αι. Ελληνικά Γράμματα: Αθήνα
- Καντσά, Βενετία (επιμ.) 2013 Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία. Εκδ. Αλεξάνδρεια: Αθήνα
- Καυταντζόγλου, Ρωξάνη (επιμ.) 1996. Οικογένειες του Παρελθόντος. Μορφές Οικιακής Οργάνωσης στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια.. Αλεξάνδρεια: Αθήνα
- Kuper, Adam. 2006 [α’ έκδοση 1988, β’ έκδοση 2005]. Η επανεπινόηση της πρωτόγονης κοινωνίας. Μεταμορφώσεις ενός μύθου. Εκδ. Αλεξάνδρεια: Αθήνα.
- Sahlins, Marshall(2014) Τι είναι (και τι δεν είναι) η συγγένεια, Αθήνα, Εκδόσεις του Εικοστού
- Strathern, Marilyn. 2008 [1992].Αναπαράγοντας το μέλλον. Ανθρωπολογία, συγγένεια και νέες τεχνολογίες αναπαραγωγής. Αθήνα: Εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- Τουντασάκη, Ειρήνη 2008 Ανθρωπολογικές θεωρήσεις της συγγένειας κατά τον 20ο αι. Αθήνα: Εκδ. Ελληνικά Γράμματα
- Vernier, Bernard. 2001. Η Κοινωνική Γένεση των Αισθημάτων. Πρωτότοκοι και Υστερότοκοι στην Κάρπαθο. Eκδ. Αλεξάνδρεια: Αθήνα
Ξενόγλωσση
- Carsten, Janet (ed.). 2000. Cultures of Relatedness. New Approaches to the Study of Kinship. Cambridge University Press: Cambridge.
- Collier, Jane Fishburne and Sylvia Junko Yanagisako (eds.).1987. Gender and Kinship. Essays Toward a Unifiied Analysis.Stanford University Press: Stanford, California.
- Edwards, Janet, Sarah Franklin, Eric Hirsch, Frances Price, Marilyn Strathern (eds). 1993 (2nd edition). Technologies of Procreation. Kinship in the Age of Assisted Conception. Routledge: London and New York.
- Evans-Prichard, E.E. 1951 (επανέκδοση 2002). Kinship and Marriage among the Nuer. Clarendon Press: Oxford.
- Fortes, Meyer. The Web of Kinship Among the Tallensi: The second part of an analysis of the social structure of a Trans-Volta Tribe. Oxford University Press: London
- Fox, Robin. 1967. Kinship and Marriage. An Anthropological Perspective. Cambridge University Press: Cambridge.
- Frankin, Susan & Susan McKinnon (eds.) 2001. Relative Values. Reconfiguring Kinship Studies. Duke University Press: Durham & London.
- Ginsberg, Faye and Rayna Rapp (eds.) Conceiving the New World Order. University of California Press: Berkeley
- Goody, Jack (ed.) 1973. The Character of Kinship. Cambridge University Press: Cambridge
- Goody, Jack (ed.). 1971. Kinship. Penguin Books Ltd: Harmondsworth, Middlesex, England.
- Héritier, Françoise. 2005. Οι δύο αδελφές και η μητέρα τους. Ανθρωπολογία της Αιμομιξίας, Αθήνα, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (αρχική γαλλική έκδοση, 1994).
- Holy, Ladislav. 1996. Anthropological Perspectives on Kinship. Pluto Press: London.
- Levi-Strauss, Claude. 1949. Les Structures elementaires de la parente
- Mac Cornack, C and Marilyn Strathern(eds.) 1980. Nature, Culture and Gender. Cambridge University Press: Cambridge
- Malinowski, Bronislav. 1927 (επανέκδοση 2001). Sex and Repression in Savage Society. Routledge: London and New York. Ή ελληνική μετάφραση: Malinowski, Bronislav. 1927 (μτφ. 1976). Σεξουαλικότητα και Καταπίεση στην Πρωτόγονη Κοινωνία. Εκδ. Καστανιώτης: Αθήνα
- Needham, Rodney.1962. Structure and Sentiment
- Parkin, Roger and Linda Stone. 2004. Kinship and Family. An Anthropological Reader. Blackwell Publishing
- Radcliffe-Brown A.R., Forde C. D. (eds.) 1950. African Systems of Kinship and Marriage. Oxford University Press.
- Radcliffe-Brown, A.R. 1950. Social Organization of African Systems of Kinship and Marriage
- Schneider, David. 1968 (2nd 1980). American Kinship. A Cultural Account. The University of Chicago Press: Chicago and London
- Stone, Linda. 1997. Kinship and Gender. An Introduction. Westview Press: Colorado and Oxford.
- Stone, Linda. 2000. New Directions in Anthropological Kinship. Rowman & Littlefield.
- Strathern, Marilyn. 1992. After Nature. English Kinship in the late Twentieth Century. Cambridge University Press: Cambridge
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Ελληνόγλωσσα
- Εθνολογία http://www.societyforethnology.gr/el/ethnology-journal
- Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/ekke
- Κοινωνικές Επιστήμες [ΚΕ} http://alexandria-publ.gr/product-category/social-sciences/
- Σύγχρονα Θέματα http://www.synchronathemata.gr/
Ξενόγλωσσα
- American Anthropologist http://www.americananthropologist.org/
- American Ethnologist http://anthrosource.onlinelibrary.wiley.com/hub/journal/10.1111/(ISSN)1548-1425/
- Annual Review of Anthropology http://www.annualreviews.org/journal/anthro
- Anthropological Quaterly http://aq.gwu.edu/
- Anthropology Today http://onlinelibrary.wiley.com/journal/10.1111/(ISSN)1467-8322
- Cultural Anthropology https://culanth.org/
- Current Anthropology http://www.journals.uchicago.edu/toc/ca/current
- Ethnology https://www.jstor.org/journal/ethnology
- HAU https://www.haujournal.org/
- Journal of the Royal Anthropological Institute https://www.therai.org.uk/publications/journal-of-the-royal-anthropological-institute