Καντσά Βενετία

Καντσά Βενετία

Καθηγήτρια
Πρόεδρος Τμήματος

Γνωστικό Αντικείμενο: «Ανθρωπολογία της Συγγένειας»

ΦΕΚ Διορισμού: 1026/ 2.7.2020 τ.Γ’

Η Βενετία Καντσά γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1966. Ειδικεύτηκε στη φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (1987), έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη κοινωνική ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιιο Αιγαίου (1995), και έλαβε τo διδακτορικό της στην ανθρωπολογία από τη London School of Economics and Political Science του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (2001). Διδάσκει κοινωνική ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου από το 2001, είναι διευθύντρια του Εργαστηρίου Μελετών Οικογένειας και Συγγένειας, ενώ υπήρξε μέλος της συντονιστικής επιτροπής του ΠΜΣ «Γυναίκες και Φύλα: Ανθρωπολογικές και Ιστορικές Προσεγγίσεις» (μετέπειτα «Φύλο, Πολιτισμός και Κοινωνία») από το την ίδρυσή του το 2003 μέχρι το 2015.
Έχει ασχοληθεί με τις ερωτικές σχέσεις γυναικών στη σύγχρονη Ελλάδα, την «ορατότητα» της ομόφυλης επιθυμίας, τις οικογένειες επιλογής που συγκροτούν άτομα με ομόφυλες ερωτικές επιλογές, τη μητρότητα και τις νέες μορφές γονεϊκότητας, τη λεσβιακή κοινότητα στην Ερεσό και την ιστορία του λεσβιακού κινήματος. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και δημοσιεύσεις περιλαμβάνουν ζητήματα θεωρίας της συγγένειας, επιστημολογίας και μεθοδολογίας του φύλου στις κοινωνικές επιστήμες, πολιτικών της σεξουαλικότητας και εννοιολογήσεων της ιδιότητας του πολίτη, φεμινιστικής και queer θεωρίας. Τα τελευταία χρόνια η έρευνά της επικεντρώνεται στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, τους τρόπους συγκρότησης της συγγένειας, δημιουργίας και εξάπλωση γνώσης αναφορικά με την αναπαραγωγική διαδικασία σε πλαίσια κοινωνικών και τεχνολογικών μετασχηματισμών, καθώς και τις σχέσεις ιατρικής τεχνολογίας, νόμου και θρησκείας.
Συμμετείχε στο ερευνητικό δίκτυο EastBordNet -Cost Action (2008-2012), καθώς και στο ερευνητικό πρόγραμμα FP7 Families and Societies (2013-2018), είναι αξιολογήτρια ευρωπαϊκών προγραμμάτων (FP7, Horizon) κι εξωτερικό μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής της ερευνητικής ομάδας ReproSoc στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Έχει διδάξει ως επισκέπτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, στο American University of Beirut και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ενώ έχει παρουσιάσει το έργο της ως προσκεκλημένη ομιλήτρια σε πανεπιστήμια κι ερευνητικά ιδρύματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Από το 2012 ως το 2015 ήταν η επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος στα πλαίσια της Αριστεία Ι (In)FERCIT που αφορούσε τη λεπτομερή εθνογραφική καταγραφή των εννοιών, πρακτικών, πολιτικών και τεχνολογιών της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στην Ελλάδα, τη σύνδεσή τους με νομικά θέματα και ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων γύρω από την (υπο)γονιμότητα και την αναπαραγωγή, καθώς και τη σύγκριση με αντίστοιχες έρευνες που γίνονται σε γειτονικές (Ευρωπαϊκές και μη Ευρωπαϊκές) χώρες -συγκεκριμένα την Ισπανία, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, τη Τουρκία, τη Κύπρο και το Λίβανο.

Βιβλία

2015 (επιμ. με Lina Papadopoulou και Giulia Zanini) (In)Fertile Citizens. Anthropological and Legal Challenges of Assisted Reproduction Technologies (In)FERCIT Αθήνα: Αλεξάνδρεια http://www.in-fercit.gr/en/archives/447

2015 (με Aglaia Chatjouli και Ivi Daskalaki) Out of body, Out of home. Assisted Reproduction, Gender and Family in Greece, (In)FERCIT Αθήνα: Αλεξάνδρεια. http://www.in-fercit.gr/en/archives/458

2015 (επιμ.) Mεταβαλλόμενες σχέσεις. Συγγένεια και ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. (In)FERCIT Αθήνα: Αλεξάνδρεια http://www.in-fercit.gr/en/archives/452

2013 (επιμ.) Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

2011 (επιμ, με Βασιλική Μουτάφη και Ευθύμιος Παπαταξιάρχης). Μελέτες για το φύλο στην ανθρωπολογία και την ιστορία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

2010 (επιμ. με Βασιλική Μουτάφη και Ευθύμιος Παπαταξιάρχης) Φύλο και κοινωνικές επιστήμες στη σύγχρονη Ελλάδα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

2010 (επιμ. με Canakis, Costas και Kostas Yannakopoulos) Language and sexuality (through and) beyond gender: Anthrolinguistic perspectives Cambridge Scholars Publishing: Newcastle

2010 Δυνάμει φίλες, δυνάμει ερωμένες. Αθήνα: Πολύχρωμος Πλανήτης


Άρθρα σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους2017 (με Aglaia Chatjouli και Ivi Daskalaki) “Parenthood and Partnerhood in the Context of Involuntary Childlessness and Assisted Reproduction in Greece”. Σε Charlotte Faircloth and Zeynep Gürtin (επιμ.) “Special Section: Making Parents: Reproductive Technologies and Parenting Culture Across Borders» Sociological Research Online 22 2 [http://www.socresonline.org.uk/22/2/3.html]

2016 “Lesbos”. Σε The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies, Nancy A. Naples, Renee C. HooglandMaithree Wickramasinghe (eds). John Wiley and Sons Ltd

2015 “Preface”. Σε Venetia Kantsa, Lina Papadopoulou, Giulia Zanini (επιμ.) (In)Fertile Citizens. Anthropological and Legal Challenges of Assisted Reproduction Technologies Athens: (In)FERCIT produced by Alexandria Publ.

2015 “Εισαγωγή: Ποιός φτιάχνει τη συγγένεια;”. Σε Βενετία Καντσά (επιμ.) Μεταβαλλόμενες σχέσεις. Συγγένεια και ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, 11-25. Αθήνα, (In)FERCIT Εκδ. Αλεξάνδρεια

2015 (με Χριστόδουλος Μπέλλας). “ ‘Πραγματικοί συγγενείς’: Μια στατιστική προσέγγιση των αντιλήψεων για την ετερόλογη υποβοηθούμενη αναπαραγωγή”. Σε Καϋάφα-Γκμπάντι, M., E. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, E. Συμεωνίδου-Καστανίδου (επιμ.) Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στην Ευρώπη: Κοινωνικά, ηθικά και νομικά ζητήματα, 235-256. Αθήνα – Θεσσαλονίκη: Εκδ. Σάκκουλας

2014 (με Aspa Chalkidou). “Doing family “in the space between the laws”. Notes on lesbian motherhood in Greece”. Σε Jenny Björklund and Ulrika Dahl (eds) Kinship & Reproduction. Special issue Lamda Nordica (3-4): 86-108

2014 “The price of marriage: Same-sex sexualities and citizenship in Greece”. Sexualities 17: 818-836

2014 (με Άσπα Χαλκίδου) «“Ομόφυλες μητέρες”: μια αντίφαση στους όρους; Σεξουαλικότητα και αναπαραγωγή από τη σκοπιά της ανθρωπολογίας». Στο Μ. Καϊάφα-Γκμπάντι, Ε. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου (επιμ.), Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και εναλλακτικά οικογενειακά σχήματα, 180-205. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σάκκουλα.

2014 «Προσφέροντας ελπίδα: τεχνολογίες σώματος στην ιατρικά υποβοηθούμενη αναπαραγωγή». Στο Γ. Αλεξιάς, Μ. Τζανάκης, Α. Χατζούλη (επιμ.), Σώμα υπό επιτήρηση. Ηθικές και πολιτικές συνδηλώσεις της ιατρικής τεχνολογίας και της κοινωνικής φροντίδας, 180-206. Αθήνα: Πεδίο.

2014 «Γαμήλιες διεκδικήσεις: Ορατές πολιτικές, αθέατες παραδοχές», στο Ε. Παπαταξιάρχης (επιμ.) Πολιτικές της διαφοράς. Σύνορο, σώμα και ιδιότητα του πολίτη, 501-523. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

2013 «Πρόλογος: Μητρότητα ξανά; Μετασχηματισμοί, συνέχειες και ασυνέχειες στην εθνογραφική έρευνα», στο Β. Καντσά (επιμ.) Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία, 9-15. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

2013 «Εισαγωγή: Η μητρότητα ως ανθρωπολογική εμμονή», στο Β. Καντσά (επιμ.) Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία, 17-34. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

2013 «Αργά, νωρίς, ποτέ. Χρόνος και συγγένεια», στο Β. Καντσά (επιμ.) Η μητρότητα στο προσκήνιο. Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία, 315-326. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

2012 «Ορατά αόρατες / αόρατα ορατές: Δύο όψεις της λεσβιακής παρουσίας στην Ελλάδα». Στο Άννα Κωνσταντινίδου και Αλεξάνδρα Χαλκιά (επιμ.) Σώμα, φύλο, σεξουαλικότητα. ΛΟΑΤΚ πολιτικές στην Ελλάδα, 29-52. Αθήνα: Πλέθρον

2011 “An Interest in Silence Tracing, Defining and Negotiating a Research Project on Women’s Same-Sex Sexuality in Greece”. In Antu Sorainen (επιμ.) Queering Home. Politics and Ethics of the Field. Special Issue in Journal of Queer Studies in Finland 4(1): 23-40

2011 “ ‘Late’, ‘early’, ‘never’: Time, gender and technology in assisted reproduction”. In Michelle Moravec (ed.) Motherhood Online, 200-201. Cambridge Scholars Publishing: Newcastle

2011 «Λεσβία, η αβάσταχτη βαρύτητα μιας λέξης». Στο Κώστας Κανάκης (επιμ.) Γλώσσα και Σεξουαλικότητα. Γλωσσολογικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις, 111-134. Αθήνα: Εκδ. Εικοστός Πρώτος

2011 «Εισαγωγή: Το φύλο ως πεδίο επιστημολογικής αναζήτησης». Στο Βενετία Καντσά, Βασιλική Μουτάφη και Ευθύμιο Παπαταξιάρχη (επιμ.) Θεωρήσεις του φύλου στην ιστορία και την ανθρωπολογία, 9-16. Αθήνα: Εκδ. Αλεξάνδρεια

2010 “ ‘Viζιbility’: Women, same-sex sexualities and the subversion (?) of gender”. In Eugenia Georges and Chrissy Moutsatsos (eds.), special issue “Re-visiting Sex and Gender in Contemporary Greek Ethnography” Journal of Mediterranean Studies 18(2): 213-240

2010 “Lesvia: (i) a same-sex desiring woman (ii) a woman inhabitant of Lesbos island”. The re-introduction of a word of Greek origin into modern Greece”. In Costas Canakis, Venetia Kantsa and Kostas Yannakopoulos (eds.) Language and sexuality (through and) beyond gender: Anthrolinguistic perspectives, 25-42. Cambridge Scholars Publishing

2010 «Περπατώντας αγκαλιασμένες στους δρόμους της Αθήνας: Ομόφυλες σεξοαυλικότητες σε αστικά περιβάλλοντα». Στο Κώστας Γιαννακόπουλος και Γιάννης Γιαννιτσιώτης (επιμ.) Αμφισβητούμενοι χώροι. Χωρικές προσεγγίσεις του πολιτισμού, 195-226. Αθήνα, Εκδ. Αλεξάνδρεια.

2010 (με Ευθύμιος Παπαταξιάρχης) «Χρήσεις του φύλου στις κοινωνικές επιστήμες: Ένας συγκριτικός ελληνικός απολογισμός». Στο Βενετία Καντσά, Ευθύμιος Παπαταξιάρχης και Βασιλική Μουτάφη (επιμ.) Φύλο και κοινωνική σκέψη στη σύγχρονη Ελλάδα, 1-50. Αθήνα, εκδ. Αλεξάνδρεια

2009 «Οικείες έννοιες σε ανοίκειους συνδυασμούς. Ο φεμινισμός, το φύλο, η σεξουαλικότητα και το ανατρεπτικό γέλιο». Εισαγωγή στο Judith Butler Αναταραχή φύλου. Φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας, ixi-xxiii. Αθήνα: Εκδ. Αλεξάνδρεια

2003 «Ιστορίες διαφοράς: Μερικές σκέψεις για τη λεσβιακή ταυτότητα». Στο Το Πηγάδι της Μοναξιάς: Πολλαπλές αναγνώσεις, 9-15. Αθήνα: Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας [Παραλλαγή του επίμετρου στην ελληνική μετάφραση του έργου της Radclyffe Hall Το Πηγάδι της Μοναξιάς 2003 (μτφ. Νίκη Σταυρίδη) με τίλο «Ιστορίες Διαφοράς. Σχόλιο στην ελληνική έκδοση του έργου Το Πηγάδι της Μοναξιάς», 595-606. Αθήνα, εκδ. Κουκίδα].

2007 «Σχέσεις οικογενειακές, σχέσεις ομόφυλες. Διευρύνσεις και επανασημασιοδοτήσεις της οικογένειας». Στο Νίκος Χατζητρύφων και Θεανώ Παπαζήση (επιμ.) Το φύλο και η συμπεριφορά του, 143-160. Θεσσαλονίκη:. Επίκεντρο

2007 «Αίμα, χώμα και μύθοι που επιμένουν». Εισαγωγή στο Adam Kuper Η επανάκαμψη της πρωτόγονης κοινωνίας. Μεταμορφώσεις ενός μύθου, xiii-xxxv. Αθήνα: Εκδ. Αλεξάνδρεια.

2006 «Μια άρρηκτη σχέση. Η συνύπαρξη φύλου και συγγένειας στην ανθρωπολογική θεωρία και πρακτική», Σύγχρονα Θέματα, 94: 72-78

2006 «Οικογενειακές Υποθέσεις. Μητρότητα και ομόφυλες ερωτικές σχέσεις» στο Ευθύμιος Παπαταξιάρχης (επιμ.) Περιπέτειες της ετερότητας. Η παραγωγή της πολιτισμικής διαφοράς στη σημερινή Ελλάδα, 355-381, Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

2006 “Some places have different energy. Journey to the birthplace of Sappho”. In The dispersed urbanity of the Aegean Archipelago, 10η international Exhibition of Architecture, Venice Biennale, 138-156.”. Athens: Ministry of Culture. [in English & Greek]

2002 “ ‘Certain Places Have Different Energy’. Spatial Transformations in Eressos Lesvos”. GLQ A Journal of Lesbian and Gay Studies 8(1-2): 35-57

2000 “Greece”. In Bonnie Zimmerman (ed.) Lesbian Histories and Cultures, 343-344. New York and London, Garland Publishing, Inc, Taylor & Francis Group

1995/96 1995/96 Η Λάβρυς: Μια Συνοπτική Παρουσίαση ενός Ελληνικού Λεσβιακού Περιοδικού». Δίνη. Φεμινιστικό Περιοδικό, 8: 73-95


Πρακτικά Συνεδρίων (Ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις)2010 «“‘Μετατοπίσεις”: Από τη μελέτη του φύλου στη μελέτη της σεξουαλικότητας». Ηλεκτρονικά πρακτικά του συνεδρίου «Το φύλο στη διδασκαλία. Επιστημολογικά και εκπαιδευτικά ζητήματα», που οργανώθηκε από την ΕΛΕΓΥΠ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, 4-6 Φεβρουαρίου 2010, http://www.isotita.uoa.gr/elegyp/

2009 «Ορατά αόρατες, αόρατα ορατές». Ηλεκτρονικά πρακτικά της εισήγησης που παρουσιάστηκε στην ημερίδα «Σεξουαλικότητες και Φύλα: Λεσβιακές, Γκέι, Αμφί, Τρανς και Queer Κοινότητες στην Ελλάδα» στις 9 Μαίου 2009 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στα πλαίσια προφεστιβαλικής εκδήλωσης του Athens Pride. http://www.athenspride.eu/imerida09-05-09/venetia_kantsa.pdf

2005 «Αναθεωρήσεις: Όταν το φύλο μπολιάστηκε με τη σεξουαλικότητα». Ηλεκτρονικά πρακτικά του συνεδρίου Φύλο, Χρήμα και Ανταλλαγή, που οργανώθηκε από το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 9-11 Δεκεμβρίου 2005 http://www.aegean.gr/gender-postgraduate/Documents/Fylo_Chrima_Antallagi/Praktika_Synedriou_2005.htm

2005 «Εκδηλώσεις βίας απέναντι σε άτομα με ομοερωτικές επιλογές και η υπονόμευση της ιδιότητας του πολίτη», στα ηλεκτρονικά πρακτικά της 4ης Εθνικής Στρογγυλής Τράπεζας με θέμα «Κοινωνική ένταξη και κοινωνικός αποκλεισμός του “Άλλου”. Ένα υπαρκτό δίπολο αντίθεσης μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι;» που οργανώθηκε από το Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για το Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη, τη μη Βία Αντιγόνη, στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2005 http://www.antigone.gr/RoundTables/2005/NRT2005.pdf, σελ. 84-88

Επικοινωνία

Προπτυχιακά Μαθήματα

ΚΑ-125 Ανθρωπολογία της γέννησης και του θανάτου
Ειδικού υποβάθρου επιστημονικής περιοχής
ΚΑ-120 Ανθρωπολογία της συγγένειας
Ειδικού υποβάθρου επιστημονικής περιοχής

Μεταπτυχιακά Μαθήματα

ΚΙΑ-Α-4 Μεθοδολογικά Ζητήματα: Ανθρωπολογικές κατευθύνσεις
ΠΜΣ Κοινωνική και Ιστορική Ανθρωπολογία
ΚΙΑ-7 Ανθρωπολογία της συγγένειας και του φύλου
ΠΜΣ Κοινωνική και Ιστορική Ανθρωπολογία

Μαθήματα που έχουν διδαχθεί

KA-121 Σύγχρονες Προσεγγίσεις της Συγγένειας και της Οικογένειας (επιλεγόμενο μάθημα)
ΚΑ-125 Ανθρωπολογία της Γέννησης και του Θανάτου (επιλεγόμενο μάθημα)
KA-129 Ανθρωπολογία της Επιστήμης (επιλεγόμενο μάθημα)
ΠΑ/Σ-012 Οικογενειακές Υποθέσεις (επιλεγόμενο σεμινάριο)
ΠΑ/Σ-061 Συγγένεια, Θρησκεία, Αναπαραγωγή (επιλεγόμενο σεμινάριο)
ΠΑ/Σ-073 Ανθρωπολογικές Προσεγγίσεις της Γέννησης και του Θανάτου (επιλεγόμενο σεμινάριο)
ΓΦ-3 Φύλο, Φεμινιστική Θεωρία, Πολιτική (μεταπτυχιακό μάθημα)

Προπτυχιακά Μαθήματα

ΚΑ-125 Ανθρωπολογία της γέννησης και του θανάτου
Ειδικού υποβάθρου επιστημονικής περιοχής

Μεταπτυχιακά Μαθήματα

ΚΙΑ-Α-4 Μεθοδολογικά Ζητήματα: Ανθρωπολογικές κατευθύνσεις
Καντσά Βενετία & Πανόπουλος Παναγιώτης
ΚΙΑ-7 Ανθρωπολογία της συγγένειας και του φύλου
Καντσά Βενετία