Κριτική παρουσίαση των νεότερων φιλοσοφικών θεωριών σχετικά με την πολιτική. Έπειτα από μια εισαγωγική διάλεξη, όπου αναλύονται οι διαφορές ανάμεσα στην κλασική και τη νεότερη πολιτική φιλοσοφία, στρεφόμαστε στα έργα των ακόλουθων στοχαστών: Μακιαβέλλι, Χομπς, Λοκ, Ρουσσώ και Χέγκελ. Κάθε φορά, έμφαση δίνεται αφενός στην εσωτερική λογική της εκάστοτε θεωρίας και αφετέρου στα ιστορικά συμφραζόμενα εντός της οποίας αναπτύχθηκε.

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με τα βασικά ζητήματα που πραγματεύεται η νεότερη πολιτική φιλοσοφία –ζητήματα όπως η φυσική κατάσταση και το φυσικό δίκαιο, το κοινωνικό συμβόλαιο, η γενική βούληση, η κυριαρχία, η νομιμότητα της εξουσίας, το δικαίωμα αντίστασης κ.ά.– καθώς και με τις διαφορές μεταξύ των επιμέρους θεωριών.

Το μάθημα οργανώνεται στις εξής ενότητες, οι οποίες κατανέμονται στις 13 εβδομάδες του εξαμήνου:

– Εισαγωγικά περί πολιτικής φιλοσοφίας (1η εβδομάδα)

– Ν. Μακιαβέλλι (2η-3η εβδ.): η μακιαβελική καινοτομία / ο ηγεμόνας και το πρόβλημα της κατάκτησης και της διατήρησης της εξουσίας / ηθική και πολιτική / η σύγκρουση μεταξύ λαού και ευγενών ως προϋπόθεση της ελευθερίας

– Θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου – εισαγωγική παρουσίαση (4η εβδ.)

– Τ. Χομπς (4η -5η-6η εβδ.): στοιχεία της χομπσιανής ανθρωπολογίας / η κατασκευή της φυσικής κατάστασης ως κατάστασης πολέμου όλων εναντίον όλων / φυσικό δικαίωμα και νόμοι της φύσης / το ζήτημα της μετάβασης στην πολιτική κατάσταση και οι όροι του κοινωνικού συμβολαίου /  τα δικαιώματα του Κυρίαρχου και οι ελευθερίες των υπηκόων

– Τζ. Λοκ (7η-8η-9η εβδ.): η κριτική τού Λοκ στον Φίλμερ στην Πρώτη πραγματεία περί κυβερνήσεως/ η κατασκευή της φυσικής κατάστασης / η θεμελίωση του δικαιώματος ιδιοκτησίας / το κοινωνικό συμβόλαιο / τα όρια της νομοθετικής εξουσίας και το δικαίωμα αντίστασης

– Ζ.-Ζ. Ρουσσώ (9η-10η-11η εβδ.): στοιχεία της ρουσσωικής ανθρωπολογίας / τα στάδια της προπολιτικής κατάστασης και το ψευδοσυμβόλαιο στην Πραγματεία περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων / η ρουσσωική κριτική σε προγενέστερες θεωρίες περί πολιτικής εξουσίας / το κοινωνικό συμβόλαιο / γενική βούληση και βούληση όλων / ελευθερία, ισότητα και ιδιοκτησία / η ρουσσωική κριτική στην αντιπροσώπευση

– Γκ. Χέγκελ (12η-13η εβδ.): η εγελιανή κριτική στις θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου / οικογένεια – αστική κοινωνία – κράτος / η λογική της αστικής κοινωνίας και η αναγκαιότητα του κράτους