Εξετάζεται η πορεία της οικονομικής σκέψης από το δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα ως τις μέρες μας. Σημείο αφετηρίας, μετά από σύντομες αναφορές στην αρχαιότητα, τον μεσαίωνα, τον μερκαντιλισμό και τους φυσιοκράτες, αποτελεί η συμβολή του A. Smith στην οικονομική σκέψη. Αναλύεται επίσης το έργο των κλασικών οικονομολόγων του 19ου αιώνα (Ricardo, Malthus, Mill) αλλά και των ουτοπικών σοσιαλιστών. Ακολουθεί η παρουσίαση της θεωρίας του Marx για την φύση και δυναμική του καπιταλισμού. Εξετάζονται στη συνέχεια η ανάδυση της νεοκλασικής θεωρίας και η αντίδραση σε αυτήν από στοχαστών όπως ο Veblen και ο Hobson. Η ανάλυση της συμβολής του Keynes στη διαμόρφωση των μεταπολεμικών ιδεών για τον ρόλο του κράτους στην οικονομία και η αντίδραση στον κεϋνσιανισμό με την επανεμφάνιση της ποσοτικής θεωρίας του χρήματος ολοκληρώνουν τη θεματολογία.
Mαθησιακά Aποτελέσματα: Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εμπέδωση της ιστορικότητας των οικονομικών θεωριών, η κατανόηση δηλαδή ότι οι οικονομικές θεωρίες εξαρτώνται και αλληλεπιδρούν με τις ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες παράγονται. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται συνεπώς στην σχέση των επιμέρους θεωριών με την ιστορική φάση κατά την οποία διατυπώθηκαν καθώς και στις επιπτώσεις τους στη διαμόρφωση ιδεολογικών ρευμάτων.
Επιδιώκεται ο εμπλουτισμός και η συμπλήρωση των ιστορικών γνώσεων των διδασκομένων μέσω της κατανόησης των οικονομικών ιδεών που αναπτύχθηκαν σε κάθε σχετική περίοδο. Επιχειρείται η απόκτηση μιας πολυδιάστατης άποψης για οικονομικές έννοιες και θεωρίες μέσω της κατανόησης των απόψεων σημαντικών διανοουμένων που συνέβαλαν σε διαφορετικές εποχές στην εξέλιξη των ιδεών σχετικών με τη δομή και λειτουργία των οικονομικών συστημάτων και δίνεται η δυνατότητα συνδυασμού ή αντιπαραβολής αυτών των απόψεων για την κριτική αξιολόγηση ζητημάτων που έχουν σχέση με την σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα.
Γενικές Ικανότητες:
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής .
- Αυτόνομη εργασία
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση πληροφοριών, με τη χρήση του υλικού της βιβλιοθήκης και των απαραίτητων τεχνολογιών.
- Απόκτηση ικανότητας λήψης, επεξεργασίας και ανάπτυξης σημειώσεων από τις διαλέξεις.
α) Εγχειρίδια του μαθήματος:
- R.L. Heilbroner,2000. Οι Φιλόσοφοι του Οικονομικού Κόσμου του. Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.
- ErnestoScrepanti – StefanoZamagni, 2004. Η Ιστορία της Οικονομικής Σκέψης, Εκφόσεις Τυπωθήτω, Αθήνα
- RogerE. Backhouse, Η Εξέλιξη της Οικονομικής Σκέψης από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα. Εκδόσεις Κριτική.
β) Συμπληρωματική βιβλιογραφία:
- M. Dobb Θεωρίες της Αξίας και της Διανομής, Εκδόσεις Gutenberg
- I.H. Rima, 1994. Η Ιστορία της Οικονομικής Ανάλυσης (Τόμοι 1 και 2), Εκδόσεις Gutenberg, Aθήνα.
- PaulSweezy, Η Θεωρία της Καπιταλιστικής Ανάπτυξης
γ) Στη βιβλιοθήκη υπάρχει επίσης μια σειρά από ιδιαίτερα ενδιαφέροντα σχετικά έργα που είναι γραμμένα στην αγγλική γλώσσα. Συνιστάται σε όσους φοιτητές έχουν κάποια άνεση με την αγγλική να επιχειρήσουν να τα φυλλομετρήσουν. Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω:
- J. A. Schumpeter (επανέκδοση 1994): AHistoryofEconomicAnalysis που αν και παλιό αποτελεί εμβληματικό έργο για την ανάλυση της ιστορίας της οικονομικής σκέψης.
- W.J. Barber (1967), A History of Economic Thought Penguin Books. Μια σύντομη και περιεκτική εισαγωγή στην ιστορία της οικονομικής σκέψης.
- M. Blaug (1997,2000), Economic Theory in Retrospect. Ένα ευρύτατα χρησιμοποιούμενο σύγγραμμα στις σύγχρονες οικονομικές σχολές.
- L. Robbins, (1998), A History of Economic Thought. The LSE Lectures, Princeton University Press. Οι διαλέξεις του Robbins στο LondonSchoolofEconomics κατά τη αρχή της δεκαετίας του 1980.
- J.K. Galbraith (1987), A History of Economics, Penguin Books. Μια πολύ ενδιαφέρουσα εισαγωγή αν και κάπως άνιση ως προς την θεματική της κάλυψη.
- M. Stuart (1986): KeynesandAfter, PenguinBooks (Μια θαυμάσια εισαγωγή για την συμβολή του Keynes στην οικονομική σκέψη).
- δ) Όσον αφορά στα ίδια τα αυθεντικά κείμενα, υπάρχουν οι παρακάτω μεταφράσεις τμημάτων η και ολόκληρων κλασικών κειμένων στα ελληνικά:
- Adam Smith, (ελληνική μετάφραση 2000), Έρευνα για τη Φύση και τις αιτίες του Πλούτου των Εθνών (Βιβλία Ι και ΙΙ ), Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα.
- Adam Smith,(ελληνική μετάφραση 1991), Έρευνα για τη Φύση και τις αιτίες του Πλούτου των Εθνών, Ευρωεκδοτική.
- Τ. Ρ. Μάλθους, (ελληνική μετάφραση 1940), Θεωρία περί πληθυσμού, Εκδόσεις Παπαζήση.
- Ντ. Ρικάρντο ,(ελληνική μετάφραση 1938), Αρχαί Πολιτικής Οικονομίας και Φορολογίας, εκδόσεις Γκοβόστη.
- Κ. Μαρξ, (ελληνική μετάφραση 1978), Το προτσές της παραγωγής του κεφαλαίου, Βιβλίο 1, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.
- Κ. Μαρξ, (ελληνική μετάφραση 1979), Το προτσές της παραγωγής του κεφαλαίου, Βιβλίο 2, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.
- Κ. Μαρξ, (ελληνική μετάφραση ),Το συνολικό προτσές της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής : βιβλίο ΙΙΙ, εκδόσεις Νέα Βιβλία.
- Thorstein Veblen, (ελληνική μετάφραση 1982), Η θεωρία της αργόσχολης τάξης: η οικονομική μελέτη των θεσμών, εκδόσεις Κάλβος.
- Keynes, J. M., (ελληνική μετάφραση 2001), Η Γενική Θεωρία της Απασχολήσεως, του Τόκου και του Χρήματος, εκδόσεις Παπαζήση.
