Η κλιματική αλλαγή θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες σύγχρονες απειλές της ανθρωπότητας, του πλανήτη, της ζωής, τώρα και στο μέλλον. Το μάθημα προσεγγίζει ανθρωπολογικά το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής καθώς και τη σχέση της κλιματικής αλλαγής με την υγεία και ευημερία των ανθρώπων. Ποιες εννοιολογήσεις γύρω από τον κίνδυνο, το ρίσκο, το μέλλον, το ρόλο των ανθρώπων πάνω στη φύση, τη σχέση φύσης πολιτισμού, κινητοποιούνται κατά την κατασκευή της κλιματικής αλλαγής; Γιατί κάποιοι διαφωνούν; Πως μπορεί η ανθρωπολογία να κατανοήσει, και να διαφωτίσει τη σχετική δημόσια συζήτηση; Αυτά είναι κάποια από τα ζητήματα που εξετάζονται στο μάθημα.
1.Εισαγωγή στο μάθημα – Βασικές έννοιες
2.Ανθρωπόκαινος
3.Ανθρωπολογικές προσεγγίσεις και Ανθρωπόκαινος
4.Περιβαλλοντική ανθρωπολογία. Θεωρητικές προσεγγίσεις και βασικές κατευθύνσεις.
5.Περιβαλλοντική ανθρωπολογία. Εθνογραφικές μελέτες – κλειδιά
6.Ανθρωπολογικές προσεγγίσεις του περιβαλλοντισμού
7.Η ανάδυση της ανθρωπολογίας της κλιματικής αλλαγής
8.Εθνογραφικές μελέτες Ι
9.Εθνογραφικές μελέτες ΙΙ
10.Ανθρωπολογία, Κλιματική αλλαγή και Υγεία Ι
11.Ανθρωπολογία, Κλιματική Αλλαγή και Υγεία ΙΙ.
Mαθησιακά Aποτελέσματα: Στόχος του μαθήματος είναι:
α) η γνωριμία με σύγχρονες ανθρωπολογικές προσεγγίσεις και εθνογραφικά παραδείγματα που ασχολούνται με την κλιματική αλλαγή,
β) η εστίαση στη σχέση κλιματικής αλλαγής, ανισότητας, υγείας, πολιτικής,
γ) η γνωριμία με τις σύγχρονες συζητήσεις, ανθρωπολογικές και διεπιστημονικές που ασχολούνται με την κλιματική αλλαγή.
Γενικές Ικανότητες:
Αυτόνομη εργασία
Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Προτεινόμενα συγγράμματα:
Κυρίως σημειώσεις
• Ingold, Tim. 2016 (ελληνική έκδοση). Η αντίληψη του Περιβάλλοντος. Δοκίμια για τη διαβίωση, την κατοίκηση και τις δεξιότητες. Αλεξάνδρεια.
• Doulgas, Mary 1992. Risk and Blame. Essays in Cultural Theory. Routledge.
• Douglas, Mary, and Aaron Wildavsky. 1983. Risk and Culture. An Essay on the Selection of Technological and Environmental Dangers. University of California Press.
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
• Latour, Bruno. 2018. Down to Earth. Politics in the New Climate Regime. Polity Press.
• Latour, Bruno. 2017. Facing Gaia: Eight Lectures on the New Climatic Regime. Polity Press.
• Palsson, Gisli. 2020. The Human Age. How we created the Anthropocene epoch and caused the climate crisis. Welbeck
• Palsson, Gisli. 2016. Nature, Culture and Society. Anthropological Perspectives on Life. Cambridge University Press.
• Eriksen, Thomas Hylland, 2016. Overheating: An Anthropology of Accelerated Change. Pluto Press.
• Eriksen, Thomas Hylland (Editor). 2018. An Overheated World. An Anthropological History of the Early Twentyfirst Century. Routledge.
• Descola, Philippe. 2013. Beyond Nature and Culture. University of Chicago Press.
• Crate, Susan. A. and Nutall, Mark. 2009. Anthropology and Climate Change. From Encounters to Actions. Left Coast Press.
• Haenn, Nora and Wilk R. Richard. 2006. The Environment in Anthropology. A Reader in Ecology, Culture, and Sustainable Living. New York University Press.
• Dove, Michael, R. and Carpenter Carol. 2008. Environmental Anthropology. A Historical Reader. Blackwell Publishing.
• Ingold, Tim. 2016 (ελληνική έκδοση). Η αντίληψη του Περιβάλλοντος. Δοκίμια για τη διαβίωση, την κατοίκηση και τις δεξιότητες. Αλεξάνδρεια.
• Doulgas, Mary 1992. Risk and Blame. Essays in Cultural Theory. Routledge.
• Douglas, Mary, and Aaron Wildavsky. 1983. Risk and Culture. An Essay on the Selection of Technological and Environmental Dangers. University of California Press.
• Milton, Kay. 1996. Environmentalism and Cultural Theory. Exploring the role of anthropology in environmental discourse. Routledge.
• Elizabeth Cartwright (2019) The Medical Anthropology of Climate Change: Eco-Risks and the Body Environmental, Medical Anthropology, 38:5, 436-439.
• Baer, H. A. 2008 Toward a critical anthropology on the impact of global warming on health and human societies. Medical Anthropology 27(1):2–8.
• Samet, J. M. and A. Woodward 2018 National government denial of climate change and state and local public health action in a federalist system. American Journal of Public Health 108(S2): S112–S113.
• Singer, M., ed. 2016 A Companion to the Anthropology of Environmental Health. Malden, MA: Wiley Blackwell.
• Singer, M., J. Hasemann, and A. Raynor 2016 “I feel suffocated:” Understandings of climate change in an inner city heat island. Medical Anthropology 35(6):453–463.
• Trostle, J. 2010 Anthropology is missing: On the world development report 2010: Development and climate change. Medical Anthropology 29(3):217–225.
• Wainwright, M. 2017 Sensing the airs: The cultural context for breathing and breathlessness in Uruguay. Medical Anthropology 36(4):332–347.
