ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΕΠΓ
Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2021-2022– Ώρα έναρξης 21.00
Το ΕEΠΓ σας καλωσορίζει στον κύκλο σεμιναρίων της Τρίτης του εργαστηρίου για το χειμερινό εξάμηνο 2021-2022 με γενικό θέμα Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία. Τα σεμινάρια γίνονται διαδικτυακά στην πλατφόρμα ZOOM (webinar) και είναι ανοιχτά στο κοινό μετά από εγγραφή, ακολουθώντας τον σύνδεσμο που ανακοινώνεται νωρίτερα από κάθε ομιλία. Μετά την ολοκλήρωση της εγγραφής οι ενδιαφερόμενοι θα λάβουν προσωπικό σύνδεσμο στο e-mail τους.
Τα σεμινάρια γίνονται διαδικτυακά και είναι ανοιχτά στο κοινό.Τα σεμινάρια γίνονται διαδικτυακά και είναι ανοιχτά στο κοινό.
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
|
ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΕΠΓ
ΑΝΟΙΞΗ 2021
Το ΕEΠΓ σας καλωσορίζει στον κύκλο σεμιναρίων της Τρίτης του εργαστηρίου για το εαρινού εξάμηνο 2020-2021 με γενικό θέμα Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία. Στόχος των «σεμιναρίων της Τρίτης» είναι η προώθηση του διαλόγου της σύγχρονης κοινωνιογλωσσολογίας με τις κοινωνικές επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στην εθνογραφική πρακτική (εντός των ορίων της γλωσσολογίας) και της γλωσσικού ενδιαφέροντος έρευνας (εντός της εθνογραφίας).
Τα σεμινάρια γίνονται διαδικτυακά και είναι ανοιχτά στο κοινό.
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2021
| ||
2 Μαρτίου | Kira Hall University of Colorado Boulder | Language in the Middle: Class and Sexuality on the Hinglish Continuum |
9 Μαρτίου | Oren Haber Tel Aviv University | Inclusion or Seclusion: Ideologies and Identities in a Jerusalem Teachers’ College |
23 Μαρτίου | Erez Levon University of Bern | Negotiating subjective conflict: Language, belonging and same-sex desire in Israel https://youtu.be/xUPzWdduWTI |
30 Μαρτίου
| Χρήστος Σαγρέδος King’s College London | Εργασία στο σεξ και ταυτοτικές κατασκευές σε ψηφιακά περιβάλλοντα |
13 Απριλίου
| Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων | |
20 Απριλίου
| Σταύρος Ασημακόπουλος University of Malta | Κριτική ανάλυση λόγου και η διασπορά του μίσους στο Διαδίκτυο 2.0 https://youtu.be/f2lP-K4BpzY |
11 Μαΐου
| Rusty Barrett University of Kentucky | Social class, indexical disjuncture and LGBTQ + discourse https://youtu.be/A9TkcAv7LzY |
18 Μαΐου
| Λευτέρης Καϊλόγλου University of Worcester | Μουσικές υποκουλτούρες και γλωσσική απόκλιση: η γλωσσική κατασκευή αυθεντικότητας σε μια σκληροπυρηνική παρέα της Αθήνας https://youtu.be/VI50gy9Pl3w |
25 Μαΐου
| Γιώργος Μικρός Hamad Bin Khalifa University & University of Massachusetts | |
1 Ιουνίου
| Σταματίνα Κατσίβελη– Σιάχου Queen Mary, University of London | ΛΟΑΤΚΙ στην Ελλάδα: Κατασκευή διαθεματικών ταυτοτήτων στη γλωσσική διεπίδραση https://youtu.be/n4g1fdBAEIA |
8 Ιουνίου
| Ελίζα Παναγιωτάτου Πανεπιστήμιο Αιγαίου/ University of Erfurt | Μεταναστευτικές ταυτότητες και γλώσσα: Δείξη και ενδεικτικότητα στον λόγο των μεταναστριών από τη Δυτική Αφρική |
Τρίτη 2 Μαρτίου 2021 ομιλήτρια Kira Hall
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 2 Μαρτίου 2021, στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM LESoL welcomes you to its Tuesday 2 March 2021 seminar, at 21:00 on ZOOM
Language in the Middle: Class and Sexuality on the Hinglish Continuum
Kira Hall University of Colorado Boulder
Περίληψη/ Abstract
This paper draws from ethnographic research among youth in Delhi’s expanding middle classes to call for more sociolinguistic attention to the role played by sexuality discourse in the reproduction of class relations. The discussion highlights the centrality of the middle classes to both sustaining and shifting sexual normativity, suggesting that sexual norms are in part constituted through everyday discourses that situate middle class subjectivity between two class extremes. Specifically, the article tracks how Hinglish, as a “sexy” middling alternative to a class system polarized by English and Hindi, began to replace English as the language of sexuality, challenging an enduring colonialist legacy of vernacular censorship. Two case studies are presented: the first involving a bisexual woman who confronts elitist discourse by cursing in Hindi; the second involving a transgender man struggling to convince the medical establishment of his worthiness for sexual reassignment surgery. While the protagonists in both narratives loosely belong to Delhi’s expanding middle classes and are speakers of what may be characterized as Hinglish, they are not equally able to master the sexuality discourse that has become indexical of upward mobility.
Τρίτη 9 Μαρτίου 2021 ομιλητής Oren Haber
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 9 Μαρτίου 2021, στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM
LESoL welcomes you to its Tuesday 9 March 2021 seminar, at 21:00 on ZOOM
Inclusion or Seclusion: Ideologies and Identities in a Jerusalem Teachers’ College
Oren Haber Tel Aviv University
Περίληψη/ Abstract
This paper examines the linguistic landscape (LL) in a teachers’ college in Jerusalem, as a means of unearthing language ideologies about Hebrew and Arabic in the college. The signage data is supplemented by interviews with four college faculty members. The paper is grounded in the idea of studying “micro-spaces” such as workplaces or university campuses, in which distinct language rules and policies are in effect (Shohamy & Abu Ghazaleh-Mahajneh, 2012). It is also based on research examining LL in workplaces (e.g., Lüdi, Höchle, & Yanaprasart, 2010) and in educational settings (Gorter, 2018; Pakarinen & Björklund, 2018). In the college’s signage, three main language ideologies or attitudes can be identified: a Zionist/Hebrew-only ideology; a mixed ideology giving dominance to Hebrew over Arabic; and a multicultural-multilingual ideology showing parity between Hebrew and Arabic. Similar language ideologies are expressed by the faculty members, while emphasizing the elements of comprehensiveness, participation, partnership and reciprocity in the parity ideology. In terms of identity categories, a key theme that emerges in the discourse of the faculty members is inclusion. The question arises whether minority-group lecturers see themselves as a “community within a community” or as part of the broader college community; conversely, it can be asked what the college is doing in order to encompass these faculty members within a shared community.
Βιβλιογραφία/References
Gorter, D. (2018). Linguistic landscapes and trends in the study of schoolscapes. Linguistics and Education, 44, 80–85. http://doi.org/10.1016/j.linged.2017.10.001 Lüdi, G., Höchle, K., & Yanaprasart, P. (2010). Plurilingual Practices at Multilingual Workplaces. In B. Meyer & B. Apfelbaum (Eds.), Multilingualism at work: From policies to practices in public, medical and business settings (pp. 219–242). Amsterdam, The Netherlands / Philadelphia, PA: John Benjamins Publishing. http://doi.org/10.1002/jls Pakarinen, S., & Björklund, S. (2018). Multiple language signage in linguistic landscapes and students’ language practices: A case study from a language immersion setting. Linguistics and Education, 44, 4–11. http://doi.org/10.1016/j.linged.2017.10.005 Shohamy, E., & Abu Ghazaleh-Mahajneh, M. (2012). Linguistic landscape as a tool for interpreting language vitality: Arabic as a “minority” language in Israel. In D. Gorter, H. F. Marten, & L. Van Mensel (Eds.), Minority languages in the linguistic landscape (pp. 89–107). Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan.
Τρίτη 23 Μαρτίου 2021 ομιλητής Erez Levon
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 23 Μαρτίου 2021, στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM LESoL welcomes you to its Tuesday 23 March 2021 seminar, at 21:00 on ZOOM
Negotiating subjective conflict: Language, belonging and same-sex desire in Israel
Erez Levon University of Bern
Περίληψη/ Abstract
The majority of research to date on conflicts between sexuality and other intersecting affiliations has been grounded in a theory of identity synthesis, or a belief in the necessity for individuals to integrate their multiple constitutive aspects of self into an internally consistent whole. For example, Yip (1999, 2002) describes how non-heterosexual Catholics overcome an “intractable opposition” between their sexuality and normative articulations of their faith by reinterpreting religious doctrinal strictures, thus enabling them to “harmoniously incorporate” their sexual and religious identifications into a unified conception of self (see also, e.g., Yearhouse 2001; Keenan 2012; Toft 2012). In this talk, I suggest that identity synthesis need not be the only solution. Rather, I contend that individuals can opt to maintain multiple conflicting identifications in tension. Building on recent developments in social psychological theories of the self (Hermans et al. 1992; Hermans 2001), I argue for a more holistic and multi-faceted treatment of sexual subjectivity – one that recognises the variability in positioning and alignment that individuals adopt in the course of their daily lives. In doing so, I aim to go beyond a zero-sum approach to sexuality-linked conflict so as to better document the variety of strategies individuals draw upon to negotiate everyday dynamics of oppression. My arguments are based on two case studies of subjective conflict as it relates to sexuality in Israel/Palestine. One is the story of Igal, a man from Jerusalem who lives his life according to Orthodox Jewish proscriptions but who also seeks out and has sex with other men. The second is the story of Louie, a Palestinian gay man who lives as an undocumented migrant in Tel Aviv. In both cases, I describe how the men use a variety of linguistic and other social semiotic strategies to mediate the relationship between their sense of cultural/communal belonging and their sexualities. I demonstrate how the men do not work to resolve the perceived incompatibility between these identifications, but instead use language to help them inhabit a space of identificational conflict. In the talk, I describe why the men’s behaviour is important for our understanding of the complexity of sexuality as lived experience, and that it has broad ramifications for our models of how intersectional subjectivities are instantiated in interaction.
Τρίτη 30 Μαρτίου 2021 ομιλητής Χρήστος Σαγρέδος
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 30 Μαρτίου 2021 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar)
Εργασία στο σεξ και ταυτοτικές κατασκευές σε ψηφιακά περιβάλλοντα
Χρήστος Σαγρέδος King’s College London
Περίληψη
Σε αυτήν την παρουσίαση, αρχικά θα επιχειρήσω να αναδείξω την αξία της μελέτης της σεξεργασίας (sex work) απο τη σκοπιά της κοινωνιογλωσσολογικής έρευνας που επικεντρώνεται (α) στις σχέσεις γλώσσας, φύλου και σεξουαλικότητας, και (β) στις σχέσεις που συνδέουν την ανάλυση της αφήγησης με την κατασκευή ταυτοτήτων σε σύγχρονα ψηφιακά περιβάλλοντα. Στη συνέχεια, θα εστιάσω στις βασικές θεωρητικές/επιστημολογικές αρχές που διέπουν την εν εξελίξει διδακτορική μου έρευνα, βασικός στόχος της οποίας είναι να εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους τα άτομα που εργάζονται στο σεξ χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να κατασκευάσουν ποικίλες ταυτότητες (π.χ. έμφυλες, σεξουαλικές, επαγγελματικές, πολιτικές, κ.ά.) μέσω της αφήγησης σε διάφορα ψηφιακά περιβάλλοντα (π.χ. μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου, σάιτ γνωριμιών κ.ά.). Τέλος, θα αναφερθώ στις ηθικές προκλήσεις και τα διλήμματα με τα οποία ο ίδιος έχω έρθει αντιμέτωπος στα πλαίσια της (ψηφιακής) εθνογραφικής μελέτης της σεξεργασίας.
Τρίτη 13 Απριλίου 2021 ομιλήτρια Νικολέττα Τσιτσανούδη – Μαλλίδη
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 13 Απριλίου 2021 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar)
Η αποκάλυψη της ‘στάσης εικονικής ευμένειας’ στον δημόσιο λόγο ως εργαλείο εμπλουτισμού της κριτικής σκέψης στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα
Νικολέττα Τσιτσανούδη – Μαλλίδη Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Περίληψη
Η εισήγηση επιχειρεί να αναδείξει την αναγκαιότητα της διασύνδεσης της στάσης υψηλής εικονικής ευμένειας ή στάσης απατηλής οικειότητας με τη διαδικασία του εμπλουτισμού της κριτικής σκέψης στο σύγχρονο σχολείο. Μέχρι σήμερα, η στάση εικονικής ευμένειας, ως θεωρητική κατασκευή που υπηρετεί την περιγραφή μίας νέας πραγματικότητας στην ελληνική πολιτική και δημοσιογραφική γλώσσα, έχει αναγνωριστεί στο πλαίσιο διδακτικών εφαρμογών στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. Έχει δε οριστεί ως η έντεχνη και συστηματική απόπειρα των επικοινωνητών να εμφανίζονται, μέσω συγκεκριμένων γλωσσικών πρακτικών, ως πρόσωπα προσηνή στους επικοινωνούμενους, με στόχο την υπηρέτηση σκοπιμοτήτων, ιδεολογικού και εμπορευματικού χαρακτήρα. Η στάση αυτή συνίσταται στην προσπάθεια των παραγωγών δημόσιων λόγων (με ορατά τα χαρακτηριστικά της έντεχνης φιλικότητας και προσήνειας έναντι των αποδεκτών): -Να φαίνονται ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ανθρώπων του «λαού», εκείνων δηλαδή των κοινωνικών ομάδων που στερούνται (σχετικώς) εξουσίας και εγκαλούνται τύποις ως καταναλωτές, έχουν τις δικές τους πολιτισμικές μορφές και συμφέροντα που συχνά έρχονται σε αντίθεση με αυτά των παραγωγών πολιτισμικών εμπορευματικών αγαθών. -Να επιτυγχάνουν ευκολότερα την προπαγάνδα και τη χειραγώγηση. Η στάση εικονικής ευμένειας συγκροτείται μέσω της υιοθέτησης ιδιωματικών ή διαλεκτικών στοιχείων, της αναγωγής του ιδιωτικού στοιχείου στη δημόσια σφαίρα, της ρητής και υπόρρητης έκφρασης της ιδεολογίας της αμφισβήτησης και της συμπαράταξης από την πλευρά των φορέων του λόγου με το κοινό, αλλά και της αποτύπωσης στον λόγο της κυριαρχίας του συναισθήματος. Η αποκάλυψη αυτών των βλέψεων μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για την εμβάθυνση του κριτικού γραμματισμού στη σχολική καθημερινότητα και τη διδακτική πράξη σε ό,τι αφορά τα γλωσσικά μαθήματα. Με τη δημιουργία ενός κατάλληλου μαθησιακού περιβάλλοντος, ο μαθητής μετέχει σε σκόπιμα οργανωμένη γλωσσική δραστηριότητα στο πλαίσιο της οποίας εκφράζεται με αυτοπεποίθηση. Αυτονομείται μέσω της εμπλοκής του σε επικοινωνιακές περιστάσεις και μέσω της αυτοαξιολόγησης, συμμετέχοντας στο μάθημα, που από επιβεβλημένη υποχρέωση εξελίσσεται σε παραγωγική απασχόληση. Η πρόκληση συνίσταται στην αποκέντρωση της διαχείρισης της μαθησιακής διαδικασίας και τον «εκδημοκρατισμό» της σχέσης δασκάλου – μαθητή. Ο ενθαρρυμένος μαθητής να εκφράζεται αβίαστα στο σχολικό, φιλικό, οικογενειακό και γενικά κοινωνικό περιβάλλον, μπορεί στο μέλλον να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει με κριτικό πνεύμα τους κοινωνικούς λόγους, στοχεύοντας σε παρεμβάσεις περιεχομένου και ουσίας. Άλλωστε, η ενίσχυση των συνεργατικών σχέσεων συνδέεται άμεσα με την ενίσχυση της παραμελημένης υστερογενούς λειτουργίας που είναι η ανατροφοδοτική.
Τρίτη 20 Απριλίου 2021 ομιλητής Σταύρος Ασημακόπουλος
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 20 Απριλίου 2021 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar)
Κριτική ανάλυση λόγου και η διασπορά του μίσους στο Διαδίκτυο 2.0
Σταύρος Ασημακόπουλος University of Malta
Περίληψη
Οι προσεγγίσεις που εντάσσονται στην κριτική ανάλυση λόγου μας επιτρέπουν, μεταξύ άλλων, να μελετήσουμε και να αποκαλύψουμε τις συνθήκες παραγωγής κειμένων που ενισχύουν την κατασκευή κοινωνικών ανισοτήτων, προβλημάτων και διακρίσεων (van Dijk 1995: 3). Αν και το συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο ασχολείται παραδοσιακά με κείμενα κυρίαρχων κοινωνικών και πολιτικών δρώντων στη δημόσια σφαίρα, η έκρηξη στη χρήση του συμμετοχικού διαδικτύου τα τελευταία χρόνια έχει κάνει επιτακτική την ανάγκη επέκτασής του και σε κείμενα που παράγονται απευθείας από τους τελικούς χρήστες (KhosraviNik & Unger 2016). Υπό αυτό το πρίσμα, το διαδίκτυο έχει εξελιχτεί σε «έναν από τους πλέον ασφαλείς χώρους για την έκφραση εξαιρετικά αμφιλεγόμενων απόψεων», δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για «την αναβίωση των δεσμών αλληλεγγύης ανάμεσα σε μέλη ομάδων μίσους και την ενίσχυση της δυναμικής τους» (Josey 2010: 37). Στην παρούσα ομιλία θα επιχειρήσω μία πρώτη προσέγγιση για την ενσωμάτωση των μηνυμάτων κοινωνικής δικτύωσης στην ανάλυση του λόγου διάκρισης από μια κριτική σκοπιά. Με αφετηρία το θεωρητικό διαχωρισμό του λόγου μίσους σε παράνομο και λανθάνοντα (Assimakopoulos et al. 2017; Assimakopoulos 2020) και αντλώντας παραδείγματα από μία πρόσφατη έρευνα που εξετάζει τις ομοφοβικές τάσεις σε σχόλια αναγνωστών ειδησεογραφικών ιστοσελίδων (Ασημακόπουλος & Σεραφής 2020), θα παρουσιάσω μερικές βασικές επικοινωνιακές τακτικές που απαντώνται στο λόγο απαξίωσης της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Πιο συγκεκριμένα, θα αναφερθώ στις μεθοδολογικές δυσκολίες που προκύπτουν κατά τη συλλογή και ανάλυση των εν λόγω δεδομένων, προτείνοντας λύσεις προερχόμενες από τον κλάδο της σωματοκειμενικής γλωσσολογίας, και θα επικεντρωθώ στις υπόρρητες μορφές που (συνήθως) παίρνει ο συγκεκριμένος λόγος. Σε θεωρητικό επίπεδο, θα αναφερθώ στο ρόλο που διαδραματίζουν τα μηνύματα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά τη διάχυση του μίσους στο διαδίκτυο, συνδέοντάς τα με την κατανάλωση αλλά και την παραγωγή δημοσιογραφικού και άλλων τύπων κυρίαρχων λόγων.
Βιβλιογραφία
Assimakopoulos, S. 2020. Incitement to discriminatory hatred, illocution and perlocution». Pragmatics and Society, 11(2): 177-195. Assimakopoulos, S., F.H. Baider & S. Millar. 2017. Online hate speech in the European Union: A Discourse-Analytic Perspective. Cham: Springer. Ασημακόπουλος, Σ. & Δ. Σεραφής. 2020. Ρητορική και λόγος μίσους: Oμοφοβικές τάσεις σε σχόλια αναγνωστών στο διαδίκτυο. Στο Σ. Μπουκάλα & Α. Στάμου (επιμ.) Κριτική Ανάλυση Λόγου: (Απο)δομώντας την Ελληνική Πραγματικότητα, pp. 589-621. Αθήνα: Νήσος. van Dijk, Τ. A. 1995. Elite discourse and the reproduction of racism. In R.K. Whillock & D. Slayden (eds), Hate Speech, pp. 1-27. London: Sage. Josey, C.S. 2010. Hate speech and identity: An analysis of neo Racism and the indexing of identity». Discourse & Society, 21(1): 27-39. KhosraviNik, M. & J.W. Unger. 2016. Critical discourse studies and social media: Power, resistance and critique in changing media ecologies. In R. Wodak & M. Meyer (eds) Methods of Critical Discourse Studies (3rd edn), pp.205-233. London: Sage.
Τρίτη 11 Μαΐου 2021 ομιλητής Rusty Barrett
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 11 Μαΐου 2021, στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM
LESoL welcomes you to its Tuesday 11 May 2021 seminar, at 21:00 (time in Greece) on ZOOM
Social class, indexical disjuncture and LGBTQ + discourse
Rusty Barrett University of Kentucky
Περίληψη/ Abstract
In this talk, I consider indexical markers of social class in two gay male subcultures, drag queens and bears (a subculture focused on men who are heavyset and/or hairy). Data from the Bear Mailing List in the 1990s demonstrate how early bears used forms appropriated from working class speech in the Southern US and combined those forms with other forms that index middle class identities (such as using phrases borrowed from French). As most of these early bears were middle-class men from Northern California working in the tech industry, the use of Southern speech is an example of indexical disjuncture, a pattern where speakers combine linguistic forms that index conflicting contexts or identities. In the case of drag queens, the pattern is typically reversed, with working class queens using linguistic forms that index middle-class identities. The pattern of indexical disjuncture is demonstrated through the analysis of a drawing I made when I was 7 years old. The drawing was analyzed by an art educator as part of her dissertation research on child art. The scholarly analysis is contrasted with the actual intent of the drawing which uses indexical disjuncture to distinguish family life from (very queer) personal interests that do not align the heteronormativity of the home. The talks argues that the prevalence of indexical disjuncture in LGBTQ+ language emerges from childhood experiences of marginalization
Τρίτη 18 Μαΐου 2021 ομιλητής Λευτέρης Καϊλόγλου
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 18 Μαΐου 2021 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar)
Μουσικές υποκουλτούρες και γλωσσική απόκλιση: η γλωσσική κατασκευή αυθεντικότητας σε μια σκληροπυρηνική παρέα της Αθήνας
Λευτέρης Καϊλόγλου University of Worcester
Περίληψη
Οι ποσοτικές προσεγγίσεις στη μελέτη της γλώσσας στην κοινωνία μπορούν να διακριθούν γενικά σε τρία κύματα (Eckert 2012). Το πρώτο κύμα εξέτασε το συσχετισμό μεταξύ γλωσσολογικών στοιχείων και ευρύτερων κοινωνικο-οικονομικών κατηγοριών (ηλικία, φύλο, κοιν. τάξη). Το δεύτερο κύμα εισήγαγε εθνογραφικές μεθόδους στην εξερεύνηση του κοινωνικού νοήματος των γλωσσικών μεταβλητών. Το τρίτο κύμα ερεύνησε πιο προσεκτικά τις ενδεικτικές (indexical) διαδικασίες της υφολογικής κατασκευής και επιτέλεσης (performance). H χρησιμοποίηση εθνογραφικών μεθόδων από το δεύτερο κύμα κι εξής έχει οδηγήσει στην αποκάλυψη κατηγοριών κοινωνικής οργάνωσης και ταυτότητας με τοπική σημασία (locally meaningful categories). Αυτές οι κατηγορίες συχνά αντανακλούν ευρύτερες κοινωνικές κατηγορίες, όπως αυτές του πρώτου κύματος, αλλά δεν είναι επ’ουδενί ταυτόσημες. Για παράδειγμα, αυτή η ομιλία θα υποστηρίξει ότι η συμμετοχή σε συγκεκριμένες υποκουλτούρες στην Αθήνα συνδέεται περισσότερο με χώρους κατανάλωσης νυχτερινής διασκέδασης (Chatterton and Hollands 2003) από την αθηναϊκή νεολαία, παρά με τον τόπο κατοικίας (που έχει χρησιμοποιηθεί ως δείκτης κοινωνικής τάξης). Ακριβώς πριν από την περίοδο της οικονομικής κρίσης και της λιτότητας που ακολούθησε, η κοινωνική γεωγραφία των νεανικών υποκουλτούρων επικεντρώθηκε σε τρεις πλατείες του Αθηναϊκού κέντρου (Εξάρχεια, Μαβίλλη, Κολωνάκι). Αυτές υπήρξαν επίκεντρο των τριών κυρίαρχων υποκουλτούρων. Φυσικά, περιφερειακές και συνοικιακές πλατείες και δημόσιοι χώροι είχαν τους δικούς τους συμβολισμούς και πεδία επίδρασης, αλλά αυτά ξεφεύγουν της παρούσας ανάλυσης). Έρευνες την ίδια περίοδο (Theodoropoulou 2010, 2013) εξέτασαν κατασκευές κι αναπαραστάσεις κοινωνικών τάξεων συνδεδεμένων με τοποθεσία κατοικίας και εκτός κέντρου (πχ. Βόρεια Προάστεια). Αυτή η ομιλία επικεντρώνεται στη συγκεκριμένη γλωσσική χρήση μιας κοινότητα πρακτικής (Eckert& McConnell-Ginet 1992) νεαρών Αθηναίων, που συμμετέχουν σε μια ανατρεπτική υποκουλτούρα και με μουσική ροκ και μέταλ. Την περίοδο των ηχογραφήσεων, οι πλατείες που συνδέονταν με αυτήν την υποκουλτούρα ήταν η πλατεία Εξαρχείων και η πλατεία Μαβίλλη. Σήμερα, το πολιτιστικό τοπίο έχει μεταβληθεί και έχουν αναδειχθεί και νέοι πόλοι νυχτερινής συγκέντρωσης. Σε κάθε περίπτωση, η γλωσσική τους παραγωγή αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου κοινωνικο-πολιτισμικών πρακτικών, όπου ο συμβολισμός της παραβίασης των κανόνων και της αντίστασης (subversion) γίνεται πεδίο επαναπροσδιορισμού της απόδοσης κύρους (status ascription) σε ένα ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Η χρήση αυτή δεν περιορίζεται μόνο σε ένα σύνολο λέξεων (παραδοσιακά συνδεόμενο με την αργκό, π.χ. η μελέτη του Πετρόπουλου για τα Καλιαρντά το 1971). Τουναντίον, αποτελεί ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα αργκοτικών στοιχείων(Eble 1995), αυθεντικής υβρεολογίας, κι αποκλινόντων μεταφορών. Ο συμβολισμός αυτής της πρακτικής χρησιμεύει ως ενδεικτικό διεκδίκησης αυθεντικότητας στην υποκουλτούρα (Kailoglou 2014) καθώς και κοινωνικής τοποθέτησης σε αυτούς τους κοινωνικούς χώρους. Η δε γλωσσική αυτή πρακτική (αργκό, μεταφορές και υβρεολόγιο) εξακολουθεί και σήμερα να χρησιμοποιείται ως δείκτης απόκλισης και χαρακτηριστικό της ευρύτερης καθομιλουμένης.
Βιβλιογραφία
Chatterton, P. & Ρ. Hollands. 2003. Urban Nightscapes: Youth Cultures, Pleasure Spaces and Corporate Power. Oxon: Routledge. Eble, C. 1996. Slang and sociability. Chapel Hill and London: University of North Carolina Press. Eckert, P. & S. McConnell-Ginet. 1992. “Think Practically and Look Locally: Language and Gender as Community-Based Practice”. Annual Review of Anthropology. 21, 461-90. Eckert, P. 2000. Linguistic variation as social practice. Oxford: Blackwell. Eckert, P. 2012. “Three Waves of Variation Study: The Emergence of Meaning in the Study of Sociolinguistic Variation”. Annual Review of Anthropology. 41:87–100. Haralambos, M. & Μ. Holborn. 2013. Sociology themes and perspectives (8th edn.) London: Collins. Kailoglou, L. 2014. “Being more alternative and less Brit-pop: The quest for originality in three urban styles in Athens”. In V. Lacoste, J. Leimgruber and T. Breyer (eds.) Indexing authenticity: Sociolinguistic perspectives. Berlin: De Gruyter, 78-96. Petropoulos, E. 1971. Kaliarda [in Greek], Athens: Nefeli. Theodoropoulou, I. 2013. Sociolinguistic variation in Athenian suburban speech. Journal of Greek Linguistics 13(1): 28-51. Theodoropoulou, I. 2014. Sociolinguistics of style and social class in contemporary Athens. Amsterdam: Benjamin’s.
Τρίτη 25 Μαΐου 2021 ομιλητής Γιώργος Μικρός
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 25 Μαΐου 2021 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar)
Έμφυλες διαφορές στα κοινωνικά δίκτυα
Γεώργιος Μικρός Hamad Bin Khalifa University & University of Massachusetts
Περίληψη
Η παρούσα ομιλία θα επικεντρωθεί στις υφομετρικές διαφορές που παρατηρούνται στην έμφυλη επικοινωνία στα κοινωνικά δίκτυα, ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον διεπιστημονικό αντικείμενο έρευνας με πολλαπλά πεδία εφαρμογών, από την ψυχολογία μέχρι την εκπαίδευση και την εγκληματολογία. Θα αναλυθεί η διαφορετική βιολογική βάση του γλωσσικού μηχανισμού ανδρών και γυναικών και θα παρουσιαστούν πορίσματα ερευνών που τεκμηριώνουν την αυξημένη λειτουργικότητα της γλωσσικής επεξεργασίας στις γυναίκες. Ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο γυναίκες και άνδρες εκφράζονται, θα πιστοποιηθεί με την ποσοτική ανάλυση του λόγου τους στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Η διαφοροποιημένη ποσοτική έκφραση γλωσσικών χαρακτηριστικών στα δύο φύλα θα αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη λογισμικού, το οποίο επιτρέπει την αυτόματη αναγνώριση του φύλου του συγγραφέα με ακρίβεια που ξεπερνά το 90% ακόμα και σε κείμενα εξαιρετικά μικρά (πχ. Tweets). Η μεθοδολογία ανάπτυξης των προβλεπτικών μοντέλων του φύλου του συγγραφέα θα στηριχθεί σε state of the art υφομετρικές μεταβλητές και τεχνικές υπολογιστικής γλωσσολογίας σε συνδυασμό με αλγορίθμους μηχανικής μάθησης.
Τρίτη 1 Ιουνίου 2021 ομιλήτρια Σταματίνα Κατσίβελη-Σιάχου
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 1 Ιουνίου 2021 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar)
ΛΟΑΤΚΙ στην Ελλάδα: Κατασκευές διαθεματικών ταυτοτήτων στη γλωσσική διεπίδραση
Σταματίνα Κατσίβελη-Σιάχου Queen Mary, University of London
Περίληψη
Η θεωρία της διαθεματικότητας (intersectionality theory) (Crenshaw, 1991; Yuval-Davis, 2011), σύμφωνα με την οποία ο/η εαυτός/ή είναι ένα σύμπλεγμα όψεων και κατηγοριών που διασταυρώνονται μεταξύ τους, έχει συνεισφέρει σημαντικά σε κοινωνιολογικές, ψυχολογικές και πολιτικές μελέτες της (έμφυλης, σεξουαλικής, εθνικής, ταξικής κ.ά.) ταυτότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, απασχολεί ολοένα και περισσότερο και την κοινωνιογλωσσολογική έρευνα της τελευταίας δεκαετίας και ειδικότερα το πεδίο μελέτης γλώσσας, φύλου και σεξουαλικότητας. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Levon (2015) προτείνει τη συστηματική ενσωμάτωση της διαθεματικότητας σε γλωσσικές προσεγγίσεις στην κατασκευή ταυτοτήτων, προτάσσοντας την ποικιλική ανάλυση (variation analysis) ως ένα πεδίο μελέτης ικανό να συλλάβει το φάσμα της διαθεματικής βιωμένης εμπειρίας στη γλωσσική χρήση. Στην εισήγησή μου θα υποστηρίξω μία άλλη επιστημολογική διαδρομή προς την ένταξη της διαθεματικότητας στην κοινωνιογλωσσολογία, εστιάζοντας στην κατασκευή (σεξουαλικών και εθνικών) ταυτοτήτων στον προφορικό λόγο από τη σκοπιά της Ανάλυσης Συνομιλίας [ΑΣ] (Conversation Analysis) και της Ανάλυσης Συμμετοχικής Κατηγοριοποίησης [ΑΣΚ] (Membership Categorization Analysis).Συγκεκριμένα, θα συζητήσω την διαπλοκή της σεξουαλικότητας με την ελληνική εθνική ταυτότητα όπως αυτή κατασκευάζεται στον προφορικό λόγο από ΛΟΑΤΚΙ άτομα στην Ελλάδα. Σημείο εκκίνησής μου είναι το γεγονός ότι η ετεροφυλοφιλία (καθώς και η έμφυλη κανονικότητα) προϋποτίθεται ρητά ή υπόρρητα από δημοφιλή ελληνικά εθνικά αφηγήματα, με αποτέλεσμα την δημιουργία μιας συγκρουσιακής συνθήκης για μη ετεροφυλόφιλες/ους Ελληνίδες/ες. Θα παρουσιάσω δεδομένα που προέρχονται από ομάδες εστίασης με ΛΟΑΤΚΙ άτομα στην Ελλάδα, αναλύοντας τις γλωσσικές πρακτικές μέσω των οποίων τα συνομιλούντα άτομα κατασκευάζουν, διαπραγματεύονται, διεκδικούν ή εμποδίζουν την διαπλοκή των δύο αυτών κατηγοριών στη γλωσσική διεπίδραση. Όπως θα υποστηρίξω, η ένταξη της διαθεματικής οπτικής στην ΑΣ/ΑΣΚ (και, αντίστροφα, της ανάλυσης της γλωσσικής διεπίδρασης στην θεωρία της διαθεματικότητας) μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση της ταυτότητας (identity) και του ανήκειν (belonging) ως δυναμικά φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα τοπικά, μέσω της γλώσσας.
Τρίτη 8 Ιουνίου 2021 ομιλήτρια Ελίζα Παναγιωτάτου
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 8 Ιουνίου 2021 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar)
Μεταναστευτικές ταυτότητες και γλώσσα: Δείξη και ενδεικτικότητα στον λόγο των μεταναστριών από τη Δυτική Αφρική
Ελίζα Παναγιωτάτου Πανεπιστήμιο Αιγαίου/University of Erfurt
Περίληψη
Σε αυτήν την παρουσίαση θα επιχειρήσω να αναδείξω τους τρόπους με τους οποίους η δείξη και η ενδεικτικότητα συνδέονται με την κατασκευή ταυτοτήτων σε έναν συγκεκριμένο μεταναστευτικό πληθυσμό: τις μετανάστριες από την Δυτική Αφρική που ζουν στην Αθήνα. Βασιζόμενη σε ένα θεωρητικό πλαίσιο το οποίο βλέπει την ταυτότητα ως κατασκευή, θα αναλύσω τον αφηγηματικό λόγο των γυναικών με έμφαση στις προσωπικές αντωνυμίες και την τοπική δείξη. Οι αντωνυμίες, και κυρίως η αντωνυμία εμείς, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, καθώς αποτελούν σύνθετους δείκτες που λειτουργούν ως ενδείκτες ταυτότητας ενώ η τοπική δείξη, με έμφαση στον δεικτικό τύπο εγγύτητας εδώ και στα τοπωνύμια, αντικατοπτρίζουν την διαλεκτική σχέση τόπου και ταυτότητας. Η ανάλυση θα βασιστεί στην προσέγγιση του αφηγηματικού λόγου ως περιγραφή προσωπικών εμπειριών και ως κατασκευή πραγματικότητας. Καθώς ο πληθυσμός αποτελείται από γυναίκες που ανήκουν σε μια ορατή μειονότητα, οι σχέσεις εξουσίας, δύναμης και επιβολής καθώς και οι διεθνικές μεταναστευτικές εμπειρίες και ταυτότητες θα ληφθούν υπόψη στην προσέγγιση του υλικού.
ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΕΠΓ
ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2020
Το ΕEΠΓ σας καλωσορίζει στον κύκλο σεμιναρίων της Τρίτης του εργαστηρίου για το χειμερινό εξάμηνο 2020-2021 με γενικό θέμα Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία. Στόχος των «σεμιναρίων της Τρίτης» είναι η προώθηση του διαλόγου της σύγχρονης κοινωνιογλωσσολογίας με τις κοινωνικές επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στην εθνογραφική πρακτική (εντός των ορίων της γλωσσολογίας) και της γλωσσικού ενδιαφέροντος έρευνας (εντός της εθνογραφίας).
Δεδομένων των απρόβλεπτων συνθηκών λόγω της πανδημίας του COVID-19 δεν υπήρξε η δυνατότητα υλοποίησης όλων των προγραμματισμένων σεμιναρίων του εαρινού εξαμήνου του 2020.Είμαστε όμως στην ευχάριστη θέση πάρα τις αντίξοες συνθήκες να ανακοινώσουμε τη συνέχιση των σεμιναρίων διαδικτυακά για το χειμερινό εξάμηνο. Ακολουθεί το πρόγραμμα έως σήμερα.
Τα σεμινάρια γίνονται διαδικτυακά στην πλατφόρμα ΖΟΟΜ (webinar) και είναι ανοιχτά στο κοινό.
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2020-2021 | ||
3 Νοεμβρίου | Ζωή Γαβριηλίδου Πανεπιστήμιο Θράκης | Οι εννοιολογικές μεταφορές την εποχή του Covid |
1 Δεκεμβρίου | Αγγελική Ράλλη Πανεπιστήμιο Πατρών | Γλωσσική χαρτογράφηση: η περίπτωση της λεσβιακής διαλέκτου https://youtu.be/aHda_FdHOqY |
8 Δεκεμβρίου | Μαριάνθη Μακρή-Τσιλιπάκου ΑΠΘ | Αυτοεπιμελητικές ετεροεπιμέλειες: «μην αγχώνεσαι» κ.ά. |
Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2020 ομιλήτρια Ζωή Γαβριηλίδου
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2020 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM https://aegean-gr.zoom.us/j/98360499836?pwd=b01yUFFoQmJDOW4ya3ZnS21HcDRZQT09
Οι εννοιολογικές μεταφορές στην εποχή του Covid-19
Ζωή Γαβριηλίδου Πανεπιστήμιο Θράκης
Περίληψη
Η γλώσσα είναι ένα σύνολο μορφολογικών, συντακτικών, λεξιλογικών και σημασιολογικών επιλογών. Οι επιλογές αυτές δεν είναι τυχαίες, αλλά ιδεολογικά καθορισμένες, εφόσον οικοδομούν διαφορετικές αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, με άλλα λόγια διαφορετικές οπτικές του κόσμου. Η γνωσιακή γλωσσολογία έχει αναδείξει πως οι μεταφορικές εκφράσεις αντικατοπτρίζουν βαθιά ριζωμένους τρόπους αντίληψης ενός πεδίου της ανθρώπινης εμπειρίας με όρους ενός άλλου. Στην παρουσίαση θα μελετήσουμε τις εννοιολογικές μεταφορές που αναδύονται στον δημόσιο λόγο περί COVID-19 στον ηλεκτρονικό τύπο και θα εξετάσουμε πώς γίνεται εννοιολογικά αντιληπτή η ασθένεια. Αρχικά θα παρουσιάσουμε το θεωρητικό πλαίσιο για τη μεταφορά που υιοθετείται στη συγκεκριμένη μελέτη. Στη συνέχεια, θα αναφερθούμε στο ρόλο της μεταφοράς στον δημόσιο λόγο. Τέλος, θα παρουσιάσουμε και θα σχολιάσουμε τα δεδομένα μας, δηλαδή εννοιολογικές μεταφορές σχετικές με τον Covid-19. Κριτικά θα αντιμετωπιστεί η αντίληψη του Covid-19 ως εχθρού και των μέτρων αντιμετώπισής του ως Πολέμου. Η παρούσα μελέτη θα χρησιμοποιήσει τα θεωρητικά εργαλεία του μοντέλου της γνωσιακής μεταφοράς (Lakoff and Johnson 1980), της κριτικής ανάλυσης της μεταφοράς (Critical Metaphor Analysis) (Charteris-Black 2011), η οποία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της κριτικής ανάλυσης λόγου, και θα βασιστεί σε σώμα δεδομένων που συγκεντρώθηκε από τον ηλεκτρονικό τύπο. Θα επιχειρηθούν δύο επίπεδα ανάλυσης:
• ένα περιγραφικό, όπου θα ανιχνευτούν οι βασικές εννοιολογικές μεταφορές
• ένα ερμηνευτικό, όπου θα αναδειχτούν οι αντιστοιχήσεις μεταξύ του πεδίου-πηγής και του πεδίου-στόχου και θα συζητηθεί η προθετικότητα του δημιουργού των μεταφορών
Βιβλιογραφία
Charteris-Black, J. 2011. Politicians and rhetoric, Palgrave MacMillan. Lakoff, G., and Johnson, M. 1980. Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2020 ομιλήτρια Αγγελική Ράλλη
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2020 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar) Για την παρακολούθηση του σεμιναρίου απαιτείται εγγραφή Σύνδεσμος εγγραφής: https://aegean-gr.zoom.us/webinar/register/WN_xn2xvBz8SLKGPxM2kgMAhw
Διάλεκτοι και γλωσσική χαρτογράφηση: Η περίπτωση της λεσβιακής διαλέκτου
Αγγελική Ράλλη Πανεπιστήμιο Πατρών
Περίληψη
Σκοπός της ομιλίας είναι να γίνουν κατανοητές βασικές έννοιες γύρω από την επιστημονική μελέτη των νεοελληνικών διαλέκτων και της χρησιμότητας που υπάρχει για τη συστηματική καταγραφή τους, ως μέρους της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ειδική έμφαση θα δοθεί στη λεσβιακή διάλεκτο (μεταξύ άλλων, Αναγνώστου 1903, Kretschmer 1905, Αραβανόπουλος 1975, Παπάνης & Παπάνης 2004, Ράλλη 2017) και στη δημιουργία του διαλεκτικού της άτλαντα σε ηλεκτρονική μορφή, που αποτελεί την πρώτη προσπάθεια γλωσσικής χαρτογράφησης νεοελληνικής διαλέκτου για τα ελληνικά ακαδημαϊκά δεδομένα (Ράλλη 2019, Ράλλη, Αλεξέλλη & Τσιμπούρης 2019, Αλεξέλλη Προσεχώς). Μετά από μια γενική παρουσίαση της λεσβιακής διαλέκτου, θα αναφερθούν παραδείγματα γλωσσικής χαρτογράφησης, τα οποία αποκλίνουν από την Κοινή Νεοελληνική, κατανεμημένα σε τέσσερα επίπεδα, φωνολογικό, μορφολογικό, μορφοφωνολογικό, μορφοσυντακτικό, καθώς και παράδειγμα από το γενικότερο λεξιλόγιο.
Βιβλιογραφία
Αλεξέλλη, Β. (Προσεχώς). Ο ηλεκτρονικός διαλεκτικός άτλαντας της Λέσβου. Διδ. Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών. Αναγνώστου, Σ. (1903). Λεσβιακά, ήτοι συλλογή λαογραφικών περί Λέσβου πραγματειών. Αθήνα. Αραβανόπουλος, Α. (1975). Τα Μυτιληνιά μας. Μυτιλήνη. Kretschmer, P. (1905). Der Heutige Lesbische Dialekt. Wien: Alfred Holder. Παπάνης, Δ. & Γ. Παπάνης. (2004). Λεξικό του αγιασώτικου ιδιωματικού λόγου. Ερμηνευτικό-ετυμολογικό. Γ΄έκδοση. Μυτιλήνη. Ράλλη, Α. (2017). Λεξικό διαλεκτικής ποικιλίας Κυδωνιών, Μοσχονησίων και Βορειοανατολικής Λέσβου. Αθήνα: Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών. Ράλλη, Α. (2019). Γλωσσική χαρτογράφηση: ο ηλεκτρονικός διαλεκτικός άτλαντας της Λέσβου. Στο Γ. Κάρλα, Ι. Μανωλέσσου & Ν. Παντελίδης (επιμ.), Λέξεις: Τιμητικός Τόμος για την Χριστίνα Μπασέα-Μπεζαντάκου. Αθήνα: Καρδαμίτσα, 433-453. Ράλλη, A., Aλεξέλλη B. & Χ. Tσιμπούρης. (2017). O ηλεκτρονικός διαλεκτικός άτλαντας της Λέσβου. Πρακτικά του 2 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Euromed 2017). Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 308-315.
Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2020 ομιλήτρια Μαριάνθη Μακρή-Τσιλιπάκου
Το ΕΕΠΓ σας καλωσορίζει την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2020 στις 21:00, στο σεμινάριο στην πλατφόρμα ZOOM (webinar) Για την παρακολούθηση του σεμιναρίου απαιτείται εγγραφή Σύνδεσμος εγγραφής: https://aegean-gr.zoom.us/webinar/register/WN_U0qdJAZaR5KVoSkl-FfWRA
Αυτοεπιμελητικές ετεροεπιμέλειες: «Μην αγχώνεσαι» κ.ά.
Μαριάνθη Μακρή-Τσιλιπάκου Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Περίληψη
Η έννοια της ετεροεπιμέλειας περιγράφεται από την Gail Jefferson (1984, 2015), στην ανάλυση της αλληλουχίας αφήγησης δεινών, ως κίνηση της/του παραλήπτριας/τη της αφήγησης προς τη σταδιακή απαγκίστρωση από την τρέχουσα αλληλουχία δια της εισαγωγής δευτερεύοντος θέματος, το οποίο όμως συνδέεται με την/τον αφηγήτρια/τή. Στην παρούσα μελέτη, και στο πλαίσιο της εθνομεθοδολογικής Ανάλυσης της Συνομιλίας (Sacks, Schegloff & Jefferson 1974) και της Ανάλυσης Συμμετοχικής Κατηγοριοποίησης (Sacks 1992, Μακρή-Τσιλιπάκου 2014), σε συνδυασμό με τη Θεωρία του Προσώπου (Brown & Levinson 1987), εξετάζεται μια ομάδα συνομιλιακών συνεισφορών –με κύριο αντιπρόσωπο τη φράση «μην αγχώνεσαι/στε»– οι οποίες, εκ πρώτης όψεως, αποτελούν έκφραση ενδιαφέροντος προς τη/τον συνομιλήτρια/τή ως ετεροεπιμελητικές ή αλληλέγγυες κινήσεις, στον βαθμό που αναφέρονται σ’ αυτήν/αυτόν. Ο χαρακτήρας των κινήσεων αυτών διερευνάται σε σχέση με τη λεξική, συντακτική και σειριακή δομή τους καθώς και με την ευθυγράμμιση τους, σε μία σειρά από αλληλουχίες όπως η αιτίαση, παράκληση, συμβουλή. Η ανάλυση αυθεντικών περιστατικών από τη νεοελληνική καθημερινότητα –τα οποία έχουν συλλεχθεί από ποικίλες πηγές (συνομιλίες μεταξύ γνωστών και αγνώστων, τηλεοπτικά προγράμματα προφορικού λόγου και ριάλιτι σόου, μέσα κοινωνικής δικτύωσης κτλ.)– αναδεικνύει τον αμφιλεγόμενο κοινωνικό χαρακτήρα τους, καθώς συχνά επιστρατεύονται ιδιωφελώς ως αυτοεπιμέλεια.
Βιβλιογραφία
- Ανδρουτσόπουλος, Γιάννης. 2001. «Η Γλώσσα των Νέων». Στο Αναστάσιος-Φοίβος Χρηστίδης, σε συνεργασία με Μαρία Θεοδωροπούλου (επιμ.), Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα, 108-113. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. http://www.komvos.edu.gr/glwssa/odigos/thema_b9/b_9_thema.htm
- Atkinson, J. Maxwell, and Paul Drew. 1979. Order in Court: The Organisation of Verbal Interaction in Judicial Settings. London:
- Bilmes, Jack. 2014. “Preference and the Conversation Analytic Endeavor.” Journal of Pragmatics, 64: 52-71. https://doi.org/10.1016/j.pragma.2014.01.007
- Βοσταντζόγλου, Θεολόγος. [1962]1998. Αντιλεξικόν ή Ονομαστικόν της Nεοελληνικής Γλώσσης. Αθήνα: Ιωάννα Βοσταντζόγλου-Βλαστάρη.
- Brown, Penelope, and Stephen C. Levinson. Politeness. Some Universals in Language Usage. Cambridge: Cambridge University Press.
- Castor, Theresa. 2015. “Accusatory Discourse.” Στο Karen Tracy, Cornelia Ilie, and Todd Sandel (επιμ.), The International Encyclopedia of Language and Social Interaction, 2024. Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781118611463.wbielsi052
- Childs, Carrie. “Formulations.” Στο Karen Tracy, Cornelia Ilie, and Todd Sandel (επιμ.), The International Encyclopedia of Language and Social Interaction, 634-638. Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781118611463.wbielsi015
- Garfinkel, Harold, and Harvey Sacks. [1970]1986. “On Formal Structures of Practical Actions.” Στο Harold Garfinkel (επιμ.), Ethnomethodological Studies of Work, 160193. London: Routledge & Kegan Paul.
- Ζεϊμπέκης, Δούκας, Χρυσάνθη Καλαϊτζή και Χρήστος Χριστοδούλου. χ.η. «Τι Είναι οι Αγχώδεις Διαταραχές και Πώς Αντιμετωπίζονται;» Πρόσβαση στις 8/6/2019. http://www.cancer–society.gr/print/667
- Heritage, John. 1984. Garfinkel and Ethnomethodology. Cambridge: Polity Press.
- Heritage, John. 1998. “Oh-Prefaced Responses to Inquiry.” Language in Society, 27(3): 291-334. https://doi.org/10.1017/S0047404500019990
- Heritage, John. 2012. “The Epistemic Engine: Sequence Organization and Territories of Knowledge.” Research on Language and Social Interaction 45(1): 30-52. https://doi.org/10.1080/08351813.2012.646684
- Heritage, John, and Sue Sefi. 1992. “Dilemmas of Advice: Aspects of the Delivery and Reception of Advice in Interactions between Health Visitors and First Time Mothers.” Στο Paul Drew and John Heritage (επιμ.), Talk at Work, 359-419. Cambridge: Cambridge University Press.
- Jefferson, Gail. 1984. “On Stepwise Transition from Talk about a Trouble to Inappropriately Next-Positioned Matters.” Στο J. Maxwell Atkinson, and John Heritage (επιμ.), Structures of Social Action: Studies in Conversation Analysis, 191-222. Cambridge: Cambridge University Press.
- Jefferson, Gail. 2015. Talking About Troubles in Conversation. Επιμ. Paul Drew, John Heritage, Gene H. Lerner, and Anita Oxford: Oxford University Press.
- Komter, Martha L. 1994. “Accusations and Defenses in Courtroom Interaction.” Discourse & Society, 5(2): 165-187. https://doi.org/10.1177/0957926594005002002
- Labov, William. 2001. Principles of Linguistic Change, Volume 2: Social Factors. Oxford: Blackwell.
- Labov, William. 2007. “Transmission and Diffusion.” Language 83(2): 344-387.
- Makri-Tsilipakou, Marianthi. 2003. “Greek Diminutive Use Problematized: Gender, Culture and Common Sense.” Discourse & Society 14(6): 699-726. https://doi.org/10.1177/09579265030146002
- Μακρή-Τσιλιπάκου, Μαριάνθη. 2014. “Πρακτικές Kοινωνι(ογλωσσι)κής Kατηγοριοποίησης: Κατηγορίες Mέλους.” Προσκεκλημένη ομιλία. Στο Giorgos Kotzoglou, Kalomoira Nikolou, Eleni Karantzola, Katerina Frantzi, Ioannis Galantomos, Marianthi Georgalidou, Vasilia Kourti-Kazoullis, Charis Papadopoulou, and Evangelia Vlachou (επιμ.), Selected Papers of the 11th International Conference on Greek Linguistics, 19-45. Rhodes: University of the Aegean.
- Makri-Tsilipakou, Marianthi. 2019. “(Greek) Im/politeness: Predication and Evaluation Practices.” Στο Nina Topintzi, Nikolaos Lavidas, and Maria Moumtzi (επιμ.), 23rd International Symposium Papers on Theoretical and Applied Linguistics- Selected Papers, 284-304. Thessaloniki: School of English, Aristotle University of Thessaloniki. https://ejournals.lib.auth.gr/thal/article/view/7349/7098
- Niemi, Kreeta, and Amanda 2015. “‘Cheaters and Stalkers’: Accusations in a Classroom.” Discourse Studies, 17(1): 83-98. https://doi.org/10.1177/1461445614557755
- Nortier, Jacomine, and Bente A. Svendsen. 2015. Language, Youth and Identity in the 21st Century: Linguistic Practices across Urban Spaces. Cambridge: Cambridge University Press. Owen, Marion. 1983. Apologies and Remedial Berlin/New York/Amsterdam: Mouton.
- Sacks, Harvey. 1992. Lectures on Conversation. Vols. I, II. Επιμ. Gail Jefferson. Oxford: Blackwell.
- Sacks, Harvey, Emanuel A. Schegloff, and Gail Jefferson. 1974. “A Simplest Systematics for the Organization of Turn-taking in Conversation.” Language 50(4): 696-735.
- Schegloff, Emanuel A. Sequence Organization in Interaction: A Primer in Conversation Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
- Searle, John. 1976. “A Classification of Illocutionary Acts.” Language in Society 5(1): 1-3.
- Steensig, Jacob. 2013. “Conversation Analysis and Affiliation and Alignment.” Στο Carol A. Chapelle (επιμ.), The Encyclopedia of Applied Linguistics, 944-948. Oxford: Wiley Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781405198431.wbeal0196
- Τζάρτζανος, Αχιλλέας Α. 1946. Νεοελληνική Σύνταξις (της Κοινής Δημοτικής). Τόμος Α. Αθήνα: ΟΕΔΒ. Τσαγγαλίδης, Αναστάσιος. 2000. «Τι θα Πει Υποτακτική; Οι Κατηγορίες του Ρήματος στα Λεξικά και τις Γραμματικές της Νέας Ελληνικής.» Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, 20: 543-554.
- Τσαγγαλίδης, Αναστάσιος. 2000. «Τι θα Πει Υποτακτική; Οι Κατηγορίες του Ρήματος στα Λεξικά και τις Γραμματικές της Νέας Ελληνικής.» Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, 20: 543-554.
- Turowetz, Jason and Douglas Maynard. “Morality in the Social Interactional and Discursive World of Everyday Life.” Στο Steven Hitlin και Stephen Vaisey (επιμ.), Handbook of the Sociology of Morality, 503-526. New York: Springer.
- von Fintel, Kai, and Sabine Iatridou. 2017. “A Modest Proposal for the Meaning of Imperatives.” Στο Ana Arregui, Maria Luisa Rivero, and Andres Salanova (επιμ.), Modality across Syntactic Categories, 288-319. Oxford: Oxford University Press.
ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΕΠΓ
ΑΝΟΙΞΗ 2020
Το ΕEΠΓ σας καλωσορίζει στον κύκλο σεμιναρίων της Τρίτης του εργαστηρίου για το εαρινό εξάμηνο 2020 με γενικό θέμα Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία. Στόχος των «σεμιναρίων της Τρίτης» είναι η προώθηση του διαλόγου της σύγχρονης κοινωνιογλωσσολογίας με τις κοινωνικές επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στην εθνογραφική πρακτική (εντός των ορίων της γλωσσολογίας) και της γλωσσικού ενδιαφέροντος έρευνας (εντός της εθνογραφίας).
Τα σεμινάρια θα γίνονται στην Αίθουσα «Περιστιάνη» (Μπίνειο) στις 21:00
και είναι ανοιχτά στο κοινό
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2020
18 Φεβρουαρίου | Έλενα Ιωαννίδου Πανεπιστήμιο Κύπρου | Κάχε πουλλίν έσ̌ει την συντυσ̌ιάν του, εμείς έχουμεν κκυο συντυσ̌ιές: Γλώσσα και ταυτότητα σε ελληνόφωνους Τουρκοκύπριους |
3 Μαρτίου | Διονύσης Γούτσος ΕΚΠΑ | Κριτική Ανάλυση Λόγου: Μια κριτική ματιά στη σχέση γλώσσας και ιδεολογίας
|
17 Μαρτίου | Μαριάνθη Μακρή-Τσιλιπάκου Ομότιμη ΑΠΘ | Αυτοεπιμελητικές ετεροεπιμέλειες: «μην αγχώνεσαι» κ.ά.
|
7 Απριλίου
| Αγγελική Ράλλη Ομότιμη Πανεπιστήμιο Πατρών | Γλωσσική χαρτογράφηση: η περίπτωση της λεσβιακής διαλέκτου
|
5 Μαΐου | Ζωή Γαβριηλίδου Πανεπιστήμιο Θράκης | TBA
|
ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΕΠΓ
ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2019
Το ΕEΠΓ σας καλωσορίζει στον κύκλο σεμιναρίων της Τρίτης του εργαστηρίου για το χειμερινό εξάμηνο 2019 με γενικό θέμα Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία. Στόχος των «σεμιναρίων της Τρίτης» είναι η προώθηση του διαλόγου της σύγχρονης κοινωνιογλωσσολογίας με τις κοινωνικές επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στην εθνογραφική πρακτική (εντός των ορίων της γλωσσολογίας) και της γλωσσικού ενδιαφέροντος έρευνας (εντός της εθνογραφίας).
Τα σεμινάρια θα γίνονται στην Αίθουσα «Περιστιάνη» (Μπίνειο) στις 21:00
και είναι ανοιχτά στο κοινό
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2019 | ||
22 Οκτωβρίου | Ρέα Δελβερούδη
ΕΚΠΑ | Αιγυπτιώτικα: ένα γλωσσικό ιδίωμα υπό εξαφάνιση (;)
|
12 Νοεμβρίου | Νίκος Γογωνάς
ΕΚΠΑ | Η εμπορευματοποίηση της ελίτ πολυγλωσσίας: Γλωσσικές ιδεολογίες ελληνικών οικογενειών στο Λουξεμβούργο
|
19 Νοεμβρίου | Απόστολος Πούλιος
Πανεπιστήμιο Κρήτης / Μουσικό Σχολείο Ιλίου | Η συγκρότηση των ηλικιακών ταυτοτήτων στον καθημερινό λόγο: η περίπτωση των ηλικιωμένων ατόμων
|
3 Δεκεμβρίου
| Γιώργος Ξυδόπουλος
Πανεπιστήμιο Πατρών | Μετρώντας την προσβλητικότητα των λέξεων του περιθωριακού λεξιλογίου της ΝΕ
|
10 Δεκεμβρίου | Μαρία Καμηλάκη
Βιβλιοθήκη της Βουλής / Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας | Λέξεις-ταμπού και αναπαραστάσεις της ετερότητας
|
ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΕΠΓ
ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2018 – ΑΝΟΙΞΗ 2019
Το ΕΠΠΓ σας καλωσορίζει στον κύκλο σεμιναρίων της Τρίτης του εργαστηρίου για το χειμερινό εξάμηνο 2018 και το εαρινό 2019 με γενικό θέμα Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία. Στόχος των «σεμιναρίων της Τρίτης» είναι η προώθηση του διαλόγου της σύγχρονης κοινωνιογλωσσολογίας με τις κοινωνικές επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στην εθνογραφική πρακτική (εντός των ορίων της γλωσσολογίας) και της γλωσσικού ενδιαφέροντος έρευνας (εντός της εθνογραφίας).
Τα σεμινάρια θα γίνονται στην Αίθουσα «Περιστιάνη» (Μπίνειο) στις 21:00
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΕΠΓ
ΑΝΟΙΞΗ 2017
Το ΕΠΠΓ σας καλωσορίζει στον κύκλο σεμιναρίων της Τρίτης του εργαστηρίου για το εαρινό εξάμηνο του 2017 με γενικό θέμα Γλώσσα, κοινωνία και εθνογραφία. Στόχος των «σεμιναρίων της Τρίτης» είναι η προώθηση του διαλόγου της σύγχρονης κοινωνιογλωσσολογίας με τις κοινωνικές επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στην εθνογραφική πρακτική (εντός των ορίων της γλωσσολογίας) και της γλωσσικού ενδιαφέροντος έρευνας (εντός της εθνογραφίας).
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
Τρίτη 7 Μαρτίου ομιλήτρια BIRGÜL YILMAZ
Πρώτη μας ομιλία την Τρίτη 7 Μαρτίου στις 21:00, στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) διά ζώσης, με ομιλήτρια την:
BIRGÜL YILMAZ, SOAS, University of London «Why do I learn “my” language?” Languages and National Identities among Kurds in the UK
This presentation explores language practices of Kurmanji heritage language learners in two community based language classes in London. Many of the participants who were immigrants from four major parts of Kurdistan-Turkey, Syria, Iraq and Iran were multilingual (and either identified themselves with Kurmanji, Sorani and or spoke Arabic, Farsi and English). By audio recording classroom interactions as well as conducting in-depth interviews with 39 participants who were learning Kurmanji as “their” “mother tongue”, this paper argues that languages and national identities are negotiated with different degrees of sameness and difference as well as inferences of ambivalence. Identities in the context of this study, an institutional language learning setting in London, show that the dialectic relationship between self and the others is negotiated within the constraints of political past and the current conditions in the UK.
Τρίτη 28 Μαρτίου ομιλήτρια Βίλλυ Τσάκωνα
Την Τρίτη 28 Μαρτίου στις 21:00 σας περιμένουμε στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) στο σεμινάριο της Βίλλυς Τσάκωνα
Αναλύοντας το πολιτικό χιούμορ της κρίσης: Ασυμβατότητες και αντιδράσεις
Βίλλυ Τσάκωνα – Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Η έρευνα του πολιτικού χιούμορ γενικά και των ανεκδότων ειδικότερα συνήθως επικεντρώνεται στο περιεχόμενό τους, το οποίο αναλύεται σε σχέση με τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες δημιουργίας και κυκλοφορίας τους (Badarneh 2011, Chen 2013). Έτσι, εντοπίζονται ασυμβατότητες που γίνονται αντιληπτές και αναπαρίστανται ως χιουμοριστικές σε σχέση πάντα με προηγούμενες καταστάσεις ή με το πώς θεωρείται ότι θα «έπρεπε» να είναι τα πράγματα. Η παρούσα ανακοίνωση προτείνει ότι αυτού του είδους η ανάλυση μπορεί να συμπληρωθεί από τις αυθόρμητες αντιδράσεις των ομιλητών/τριών που ανταλλάσουν τα ανέκδοτα, οι οποίες συνιστούν μεταπραγματολογικά σχόλια σχετικά με τις κοινωνικές λειτουργίες των κειμένων αυτών. Ο συνδυασμός αυτών των δύο πηγών πληροφόρησης, δηλαδή του περιεχομένου των ανεκδότων και των σχολίων πάνω σε αυτά, μπορεί να μας δώσει μια σφαιρικότερη εικόνα όσον αφορά τους λόγους παραγωγής των πολιτικών (ή άλλων) ανεκδότων και τις αξιολογήσεις που οδηγούν στη διάδοσή τους (Kramer 2011, Laineste 2011, Stewart 2013, Tsakona 2013).
Συγκεκριμένα, εξετάζεται ένα εκτεταμένο σώμα δεδομένων με ανέκδοτα για την ελληνική οικονομική κρίση και τις συνέπειές της στην ελληνική κοινωνία, τα οποία συλλέχθηκαν μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας από τον Ιανουάριο 2010 έως τον Δεκέμβριο 2013. Το σώμα συμπληρώνεται από τα αυθόρμητα γραπτά σχόλια που συνοδεύουν τα ανέκδοτα αυτά και αποτελούν ως αντιδράσεις των ομιλητών/τριών στο περιεχόμενό τους. Το μεν περιεχόμενο των ανεκδότων φωτίζει όψεις της καθημερινής ζωής και των προβλημάτων των ομιλητών/τριών, ενώ τα σχόλιά τους τις αντιλήψεις και τις αξιολογήσεις τους για τα κείμενα αυτά (Tsakona 2015).
Η ανάλυση ειδικά των μεταπραγματολογικών σχολίων δείχνει ότι οι ομιλητές/τριες αξιολογούν θετικά αυτού του είδους το χιούμορ και προσπαθούν μέσω των ανεκδότων να διασκεδάσουν ο/η ένας/μία τον/την άλλο/άλλη. Επίσης, τα θεωρούν «ρεαλιστικές» αναπαραστάσεις της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας που τους/τις βοηθούν να αντεπεξέλθουν ψυχολογικά στις συνέπειες της κρίσης. Σε αντίθεση με ευρύτερα διαδεδομένες αντιλήψεις σχετικά με το πολιτικό χιούμορ, τα υπό εξέταση δεδομένα δεν φαίνεται να υποστηρίζουν ότι τα κείμενα αυτά αποτελούν για τους/τις ομιλητές/τριες κείμενα αντίστασης ή/και αφύπνισης.
Βιβλιογραφία
Badarneh, Muhammad A. 2011. Carnivalesque politics: A Bakhtinian case study of contemporary Arab political humor. Humor: International Journal of Humor Research 24 (3): 305-327.
Chen, Khin Wee. 2013. The Singapore Mass Rapid Transport: A case study of the efficacy of a democratized political humor landscape in a critical engagement in the public sphere. European Journal of Humor Research 1 (2): 43-68.
Kramer, Elise. 2011. The playful is political: The metapragmatics of internet rape-joke arguments. Language in Society 40 (2): 137-168.
Laineste, Liisi. 2011. Politics of taste in a post-Socialist state: A case study. Στο V. Tsakona & D. E. Popa (επιμ.), Studies in Political Humour: In between Political Critique and Public Entertainment. Amsterdam: John Benjamins, 217-241.
Stewart, Craig O. 2013. Strategies of verbal irony in visual satire: Reading The New Yorker’s “Politics of Fear” cover. Humor: International Journal of Humor Research 26 (2): 197-217.
Tsakona, Villy. 2013. Okras and the metapragmatic stereotypes of humour: Towards an expansion of the GTVH. In M. Dynel (ed.), Developments in Linguistic Humour Theory. Amsterdam: John Benjamins, 25-48.
Tsakona, Villy. 2015. “The doctor said I suffer from vitamin € deficiency”: Investigating the multiple social functions of Greek crisis jokes. Pragmatics 25 (2): 287-313.
Τρίτη 4 Απριλίου 2017 ομιλήτρια Ειρήνη Κουνιαρέλλη
Κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση του ιδιώματος της Λέσβου Γλωσσικές στάσεις στις περιοχές Αγιάσου και Πλωμαρίου.
Ειρήνη Κουνιαρέλλη Υποψήφια Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αιγαίου e-mail: Kouniarelli@sa.aegean.gr
Η δουλειά που θα παρουσιάσω βασίζεται στην κοινωνιογλωσσολογική έρευνα που διεξήχθη στα πλαίσια του ΠΜΣ στο ΑΠΘ και πραγματεύεται την κοινωνιογλωσσολογική κατάσταση δυο περιοχών της Λέσβου, της Αγιάσου και του Πλωμαρίου, εξετάζοντας τις γλωσσικές στάσεις των ομιλητών τους. Σύμφωνα με τον Λουκά Τσιτσιπή (2001: 78), «οι στάσεις των ομιλητών απέναντι στη γλώσσα ή και στις γλώσσες τους ή απέναντι σε γλώσσες άλλων κοινοτήτων είναι ένα κεφαλαιώδες θέμα της Κοινωνιογλωσσολογίας, διότι αφορά την υποκειμενική διάσταση της γλωσσικής συμπεριφοράς». Η έρευνα στηρίχθηκε στην υπόθεση εργασίας ότι τα δύο αυτά γλωσσικά συστήματα της Λέσβου έχουν χαμηλό γλωσσικό κύρος, τόσο για τους ίδιους τους ομιλητές τους, όσο και για άλλους ομιλητές. Το σημείο, βέβαια, που συγκέντρωσε το ενδιαφέρον μας είναι ο λόγος της κοινωνιογλωσσολογικής υποτίμησης των δύο ιδιωμάτων. Ο Γιάννης Μπασλής (2005: 43-44) αναφέροντας τους σημαντικότερους λόγους για την προοδευτική εξαφάνιση των γεωγραφικών ιδιωμάτων της Νεοελληνικής γλώσσας, δεν παραλείπει να αναφερθεί και στο χαμηλό κοινωνικό κύρος των γεωγραφικών ιδιωμάτων.
ΜΠΑΣΛΗΣ, Ι. (2005). Κοινωνιογλωσσολογία: Μικρή Εισαγωγή. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.
ΤΣΙΤΣΙΠΗΣ, Λ. (2001). «Στάσεις απέναντι στη γλώσσα». Στο Α.-Φ. Χριστίδης (εκδ.), Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 78-80.
Τρίτη 25 Απριλίου 2017 ομηλιτής Χασάν Καϊλή
Το ΕΕΠΓ σας προσκαλεί την Τρίτη 25 Απριλίου 2017 στις 21:00 στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) στο σεμινάριο
Στοιχεία επίδρασης της Ελληνικής στην τουρκική ποικιλία της δίγλωσσης στην Ελληνική και Τουρκική μουσουλμανικής κοινότητας της Ρόδου
Χασάν Καϊλή Πανεπιστήμιο Άγκυρας
Περίληψη
Αυτή η παρουσίαση πραγματεύεται τη γλωσσική επαφή Ελληνικής και Τουρκικής όπως αυτή πραγματώνεται στη δίγλωσση στην Ελληνική και Τουρκική μουσουλμανική κοινότητα της Ρόδου. Στηρίζεται σε μια εθνογραφικού τύπου κοινωνιογλωσσική έρευνα (που ξεκίνησε το 2003 [Georgalidou et al. 2004] και συνεχίζεται ως σήμερα) και αποσκοπεί στην περιγραφή διαφόρων πτυχών του γλωσσικού ρεπερτορίου της εν λόγω κοινότητας. Μια πτυχή της έρευνας εστιάζει στην ανάδειξη των λεξιλογικών και δομικών παρεμβολών της Ελληνικής στην τουρκική ποικιλία που χρησιμοποιούν οι ομιλητές/τριες της συγκεκριμένης κοινότητας. Η έρευνα με αντικείμενο τα χαρακτηριστικά της τουρκικής αυτής ποικιλίας (Ροδίτικη Τουρκική, ΡΤ) δείχνει ότι υπάρχει σε σημαντικό βαθμό αντιγραφή (Johanson 2000, 2006) από την Ελληνική (Kaili et al. 2009, Çeltek & Kaili 2010, Kaili et al. 2012, Καϊλή & Σπυρόπουλος 2016, Kaili (υπό δημ.)), η οποία δεν περιορίζεται στο λεξιλόγιο αλλά εντοπίζεται και στη μορφοσυντακτική δομή. Στην παρούσα παρουσίαση θα ασχοληθούμε με το ερώτημα κατά πόσο οι λεξιλογικές και οι δομικές διαφοροποιήσεις που εμφανίζει η ΡΤ, σε σχέση με τη καθιερωμένη Τουρκική (ΚΤ), οφείλονται στην επιρροή της Ελληνικής.
Çeltek, A. & Kaili, H. 2010. “Bene telefon almadın: Rodos’taki Türkçe-Yunanca ikidilli konuşucuların Türkçesinde Yunancanın etkisi”. Paper presented in the 24th National Conference on Turkish Linguistics. 17-18 May, METU-Ankara.
Georgalidou, M., Spyropoulos, V. & Kaili, H. 2004. “Language shift in the bilingual in Greek and Turkish Muslim community of Rhodes”. Paper presented in the 15th Sociolinguistic Symposium, 1-4 Aprli 2004, Newcastle, England.
Johanson, L. 2000. “Attractiveness and relatedness: Notes on Turkic language contacts”. In J. Good and A. C. L. Yu (Eds.) Proceedings of the Twenty-Fifth Annual Meeting of the Berkeley Linguistic Society, February 12-15, 1999. Special session on Caucasian, Dravidian, and Turkic linguistics, 87-94. Berkeley: Berkeley Linguistics Society.
Johanson, L. 2006. “Turkic language contacts in a typology of code interaction”. In H. Boeschoten & L. Johanson (Eds.) Turkic languages in contact. [Turcologica 61], 4-26. Wiesbaden: Harrassowitz.
Kaili, H., Spyropoulos, V., Georgalidou, M., & A. Çeltek. 2009. “Causative constructions in the Turkish variety of the bilingual Muslim community of Rhodes: Α preliminary study”. In S. Ay, Ö. Aydın, İ. Ergenç, S. Gökmen, S. İşsever & D. Peçenek (Eds.) Essays on Turkish Linguistics: Proceedings of the 14th International Conference on Turkish Linguistics, 403-412. Wiesbaden: Harrasowitz-Verlag.
Kaili, H., Çeltek, A. & Georgalidou M. 2012. “Complement Clauses in the Turkish Variety spoken by Bilingual in Greek and Turkish Children on Rhodes/ Greece”. Turkic Languages 16 (1), 106-120.
Καϊλή, Χ. & Σπυρόπουλος, Β. 2016. . “Η επίδραση της Ελληνικής στην τουρκική ποικιλία της δίγλωσσης στην Ελληνική και Τουρκική μουσουλμανικής κοινότητας της Ρόδου”. Στο Μ. Γεωργαλίδου & Κ. Τσιτσελίκης (επιμ.), Γλωσσική και Κοινοτική Ετερότητα στη Δωδεκάνησο του 20ου Αιώνα, σελ. 329-359. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
Kaili, H. (to appear). “On dependent Clauses in Rhodian Turkish”.
Τρίτη 2 Μαΐου 2017 ομιλήτρια Ελίζα Παναγιωτάτου
Το ΕΕΠΓ σας προσκαλεί την Τρίτη 2 Μαΐου 2017 στις 21:00 στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) στο σεμινάριο
Γυναίκες μετανάστριες από τη Δυτική Αφρική στην πόλη της Αθήνας: Γλώσσα και ταυτότητα
Ελίζα Παναγιωτάτου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Περίληψη
Η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας καθώς και η χρήση αυτής από μεταναστευτικούς πληθυσμούς συνδέεται άμεσα με αποφάσεις, επιλογές και στάσεις τόσο απέναντι στην ίδια τη γλώσσα όσο και απέναντι στους πληθυσμούς που συνυπάρχουν. Έτσι, μελετώντας γλωσσικές επιλογές κανείς μελετά σχέσεις συνύπαρξης, κατά τις οποίες οι ομιλητές τοποθετούν τον εαυτό τους και τον άλλον σε συγκεκριμένες θέσεις. Οι σχέσεις δύναμης και εξουσίας προκύπτουν είναι εμφανείς. Στην παρουσίασή μου θα επικεντρωθώ στον τρόπο με τον οποίο οι προαναφερθείσες σχέσεις γίνονται εμφανείς στις γλωσσικές επιλογές μιας ομάδας μεταναστριών. Πρόκειται για γυναίκες από τρεις χώρες της Δυτικής Αφρικής (Γκάνα, Νιγηρία, Σιέρα Λεόνε), οι οποίες μένουν στην Αθήνα. Η μετάφραση ως πρακτική και ως επιλογή θα παίξει κεντρικό ρόλο, καθώς τόσο η παρουσία όσο και η απουσία αυτής αποτελούν επιλογή των ατόμων που συμμετέχουν στην επικοινωνία. Έτσι η μετάφραση γίνεται ένα πεδίο στο οποίο οι γυναίκες αυτές διαπραγματεύονται τη θέση τους τόσο στο πλαίσιο της οικογένειας όσο και στις σχέσεις τους με τους ομοεθνείς τους καθώς και με τον ελληνικό πληθυσμό. Το φύλο αποτελεί έναν από τους παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές αυτές. Η μετάφραση ως θέση ισχύος μέσα στην οικογένεια, η θέση της μεταφράστριας ως θέση δύναμης και οι σχέσεις εξάρτησης που προκύπτουν θα αποτελέσουν τους κεντρικούς άξονες, γύρω από τους οποίους θα κινηθεί η παρουσίασή μου.
Τρίτη 9 Μαΐου 2017 ομιλήτρια Σπυριδούλα Μπέλλα
Το ΕΕΠΓ σας προσκαλεί την Τρίτη 9 Μαΐου 2017 στις 21:00 στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) στο σεμινάριο
Γλωσσικές πράξεις στη διαγλώσσα των μαθητών της Ελληνικής ως Γ2
Σπυριδούλα Μπέλλα
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η έρευνα της Πραγματολογίας της Διαγλώσσας αναδεικνύει συστηματικά τις αξιοσημείωτες διαφορές που παρουσιάζουν τα πραγματολογικά συστήματα των μαθητών μιας δεύτερης/ ξένης γλώσσας από εκείνα των φυσικών ομιλητών της γλώσσας αυτής. Η ομιλία αυτή επικεντρώνεται στη χρήση των γλωσσικών πράξεων από μαθητές της Ελληνικής ως δεύτερης/ ξένης γλώσσας σε συγκεκριμένες επικοινωνιακές-κοινωνικές περιστάσεις και στις αποκλίσεις που η χρήση αυτή παρουσιάζει σε σχέση με την αντίστοιχη των φυσικών ομιλητών της Ελληνικής. Τα δεδομένα που θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν είναι κατά κύριο λόγο αναπτυξιακά και προέρχονται από πρόσφατες έρευνες σχετικά με την κατάκτηση και τη χρήση των γλωσσικών πράξεων από τους μαθητές της Ελληνικής ως Γ2. Στόχος είναι η επίτευξη τόσο βαθύτερης κατανόησης του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσεται η κοινωνιοπραγματολογική ικανότητα στη δεύτερη γλώσσα όσο και της ίδιας της φύσης των πραγματολογικών στοιχείων. Πιο συγκεκριμένα, τα δεδομένα θα αναλυθούν βάσει δύο παραγόντων που θεωρείται ότι επηρεάζουν σημαντικά την ανάπτυξη της διαγλώσσας: την έλλειψη επαρκούς γραμματικής ικανότητας και την έλλειψη κοινωνιοπραγματολογικής γνώσης.
Τρίτη 16 Μαΐου 2017 ομιλήτρια Rouλa Tsokaλidou
Το ΕΕΠΓ σας προσκαλεί την Τρίτη 16 Μαΐου 2017 στις 21:00 στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) στο σεμινάριο
Researching the insight of bilinguals into translanguaging
Rouλa Tsokaλidou Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
The presentation will present main theoretical issues concerning translanguaging (TL) or διαγλωσσικότητα στα ελληνικά, ie the process whereby people combine and express the ways in which they make meaning of the linguistic and cultural worlds they inhabit. After briefly presenting some ideas concerning types of TL, I will move on to the findings of a recent qualitative research with a small sample of bilinguals/protagonists, through which many more interesting issues connected to TL and life in between cultures and languages will come to the foreground. Η παρουσίαση θα γίνει δι/πολυγλωσσικά, με κύριες γλώσσες την αγγλική και την ελληνική, αλλά και με παραδείγματα από άλλες γλώσσες, στα οποία καλούνται οι φοιτητές/ριες να συνεισφέρουν εφόσον μπορούν. Some key elements that, according to our protagonists, have to do with TL and we will discuss are being called ‘a wog’, hostility, racism,loneliness, being an outsider, difference as something positive, TL as a fascinating gateway, exhausting us in our effort to navigate cross currents, η ιαγλωσσικότητα ως πλούτος και τεράστια ευκαιρία, flexibility, adaptability, juggling, adapting to cultural responsibilities, the unequal status of languages, feeling like a ‘gharib’, a stranger, poor and unprotected.
Τρίτη 23 Μαΐου 2017 ομιλήτρια Roswitha Kersten-Pejanic (Humbolt-Universitaet zu Berlin)
Το ΕΕΠΓ σας προσκαλεί την Τρίτη 23 Μαΐου 2017 στις 21:00 στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) στο σεμινάριο “The social deixis of gender boundaries: person naming practices in Croatian”
Roswitha Kersten-Pejanic (Humbolt-Universitaet zu Berlin)
In this paper, I will examine the multi-layered role of language as a dominant social institution in shaping and normalising a social order based on gender as the actual “opiate of the masses” (Goffman 1977: 315), showing a remarkable amount of inflexibility in many linguistic contexts. Developing on Verschueren’s (2015: 796) concept of gendered references as “absolute social deixis”, this lecture will introduce a set of linguistic material examining the rules, conventions and effects of gendered naming practices in Croatian. Despite the apparent impossibility to avoid gendered naming practices in the Croatian context, alternative language use by Croatian gender and LGBT activists will be analysed in order to show possibilities of overcoming the linguistically based gender boundaries. Presenting the results of different studies on the relation of gender and language use, this lecture will deal with questions such as: How have naming practices in Croatian been prescribed by grammars of the last fifty years with regard to strictly defined social gender concepts? How have people been named in a leading national newspaper (Vjesnik) over the last years? Do traditional and non-traditional naming practices effect peoples’ gendered conceptualisations differently? How do people concerned about gender equality use the Croatian language in order to avoid sexist and biased language use? The methods used for studying these issues range from diachronic, qualitative and quantitative analyses of (newspaper and grammatical) texts, to the quantitative analysis of online questionnaires, up to the qualitative content analysis of expert interviews in Croatian. The results presented in this lecture show very clearly that there is a history of vivid and highly political discussions on traditional naming practices in Croatia, that gendered naming practices have become a national marker for Croatian vis-à-vis Serbian in the last decades, and, last but not least, how very steady not only social boundaries but also the corresponding linguistic traditions are, despite their apparently potential to have limiting effects on people.
Τρίτη 30 Μαΐου 2017 ομιλήτρια Giustina Selvelli (Università Ca’ Foscari, Venezia)
Το ΕΕΠΓ σας προσκαλεί την Τρίτη 30 Μαΐου 2017 στις 21:00 στην Αίθουσα Περιστιάνη (Μπίνειο) στο σεμινάριο “Language and alphabet in the Armenian diaspora of Plovdiv, Bulgaria: Symbolic cultivation and identitary memory “
Giustina Selvelli Università Ca’ Foscari, Venezia
In this presentation I will focus on the case of the Armenian diaspora of Plovdiv, Bulgaria, describing specific mechanisms of maintenance and reproduction of identitary memory connected to the symbolic use of the community’s language and alphabet made by both cultural elites and individuals. Armenian language and alphabet are functional to the promotion of a particular type of memory, which makes the experience of the diaspora ‘transnational’ and ‘transtemporal’ at one time, challenging conventional concepts of belonging based on territoriality. In particular, by virtue of its emotional content linked to a history of distinctiveness, the alphabet becomes part of a process of collective representation, as a key symbol nourishing the links with the spiritual and cultural heritage of the historical Armenian Motherland. The latter can be considered an ‘Imaginary Homeland’: not corresponding to the restricted borders of contemporary Republic of Armenia, it has acquired a ‘mythical value’ which constitutes integral part of an emotional geography of the diaspora. Although most members of the community do not have a command of the Armenian language, its alphabet appears to be an essential tool in a process of symbolic cultivation of collective imaginary by virtue of the specific “ethno-history” it contains, and expands its role beyond the technical one becoming an object, a decoration and a distinctive sign displaying identitary memory.