ΦΠΚ-11 Ιστορία του εγκλήματος και της βίας

ΦΠΚ-11 Ιστορία του εγκλήματος και της βίας

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Τι έκανε ένα συμβάν να αναγνωρίζεται ως βίαιο και ποινικά κολάσιμο; Οι απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα άλλαξαν μέσα στον χρόνο, όπως άλλωστε και οι ιστορικές αποτυπώσεις και ερμηνείες της βίας, του εγκλήματος και της ποινικής δικαιοσύνης. Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου θα παρουσιάσουμε κριτικά τις εκάστοτε αντιλήψεις για τη βία και το έγκλημα και θα δούμε πώς μετασχημάτισαν τις δυτικές κοινωνίες κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, διαμόρφωσαν κανόνες δικαίου και τιμωρητικούς μηχανισμούς και ενεργοποίησαν πολιτικές επιτήρησης και καταστολής, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο φύλο, την κοινωνική τάξη, την ηλικία και σε άλλες κατηγορίες διαφοράς. Σε αυτό το πλαίσιο θα συζητήσουμε θέματα όπως την «ιστορικότητα» του εγκλήματος, της διαπροσωπικής βίας και τις έμφυλες διαστάσεις τους, τη βία ως κοινωνική διαμαρτυρία και ταξική σύγκρουση, τη γενεαλογία της φυλακής, τη συγκρότηση της εγκληματολογίας και του «εγκληματία», τη νεανική εγκληματικότητα και το «παράδοξο» του γυναικείου εγκλήματος, τη συγκρότηση της αστυνομίας και του μηχανισμού ποινικής δικαιοσύνης, τη γένεση των «επικίνδυνων τάξεων», τη σεξουαλική βία στον πόλεμο και σε καιρούς ειρήνης.

Ειδικά για το εαρινό εξάμηνο 2022-2023, το σεμινάριο υλοποιείται σε συνεργασία με το ερευνητικό πρόγραμμα «Brutal Intimacies: A History of Rape in Modern Greece, 1900s-1960s», το οποίο υποστηρίζεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας στο πλαίσιο της Δράσης «2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛΙΔΕΚ για την ενίσχυση Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών» (Αριθμός Έργου: 9) και υλοποιείται στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας (2021-2023). Σε αυτή τη συγκυρία θα έχουμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε στην τάξη ιστορικούς και άλλες/ους κοινωνικούς επιστήμονες με σημαντικό ερευνητικό και συγγραφικό έργο πάνω στις θεματικές της έμφυλης και σεξουαλικής βίας, της ποινικής δικαιοσύνης και του εγκλήματος.

Θεματικές ενότητες

  1. Εισαγωγή: Η ιστορικότητα του «εγκλήματος» και της «βίας»
  2. Ζητήματα πηγών
  3. Το φύλο του εγκληματία, το φύλο του εγκλήματος
  4. Το γυναικείο πρόσωπο του εγκλήματος: πορνεία, βρεφοκτονίες
  5. Εγκλήματα «τιμής»
  6. Η γένεση των «επικίνδυνων τάξεων»: το έγκλημα ως κοινωνική διαμαρτυρία και ταξική σύγκρουση
  7. Καθημερινή διαπροσωπική βία: «έγκλημα» ή «συμβάν»;
  8. Επιτήρηση και τιμωρία: αστυνομία και φυλακές

Ενότητα εμβάθυνσης: Ιστορικές διαστάσεις της σεξουαλικής βίας

  1. Σεξουαλική βία, σεξουαλικά εγκλήματα: ιστορίες από τα δικαστικά αρχεία
  2. Νομικές σημασιοδοτήσεις των σεξουαλικών εγκλημάτων
  3. Σεξουαλική βία και οι λόγοι των «ειδικών»: ιατρικές προσλήψεις των σεξουαλικών εγκλημάτων
  4. Ιστορικές πηγές και ερμηνευτικά σχήματα για τη σεξουαλική βία στο πλαίσιο των ελληνικών πολέμων του 20ού αιώνα
  5. Παρουσιάσεις εργασιών

Σχολή:

Κοινωνικών Επιστημών

Τμήμα:

Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας

Επίπεδο Σπουδών:

Μεταπτυχιακό

Κωδικός μαθήματος:

ΦΠΚ -11

Εξάμηνο Σπουδών:

Αυτοτελείς Διδακτικές Δραστηριότητες

Διαλέξεις:

Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας:

3

Πιστωτικές Μονάδες

10

Τύπος Μαθήματος:

Ειδικού υπόβαθρου

Προαπαιτούμενα Μαθήματα:

Κανένα

Γλώσσα Διδασκαλίας και Εξετάσεων:

Ελληνικά

Διδάσκων/ουσα:

Βασιλειάδου Δήμητρα

Το Μάθημα προσφέρεται σε Φοιτητές Erasmus:

Οχι