Το σεμινάριο αποσκοπεί στην παρουσίαση, χαρτογράφηση των κυριοτέρων θεωρητικών προσεγγίσεων του φύλου και της σεξουαλικότητας από τη δεκαετία του ’70 έως σήμερα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα σύγχρονα ρεύματα της φεμινιστικής και queer θεωρίας στη Βόρεια Αμερική. Στην αρχή παρουσιάζεται μια σύντομη εισαγωγή στη συγκρότηση των γυναικείων σπουδών τη δεκαετία του ’70 και την μετάβαση στις σπουδές του φύλου καθώς και βασικά ζητήματα που απασχόλησαν τις σπουδές αυτές όπως η σχέση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου. Αργότερα, παρουσιαζονται οι διαμάχες για τη σεξουαλικότητα (sex wars) τόσο στη φεμνιστική θεωρία όσο και στο φεμινιστικό κίνημα οι οποίες άρχισαν τη δεκαετία του ’80 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Οι διαμάχες αυτές σηματοδοτούν και την συνάντηση του φεμινιστικού με το gay κίνημα, της φεμινιστικής με την queer θεωρία. Στη συνέχεια, θα εξεταστούν οι κυριότερες θεωρίες για τη σεξουαλική ταυτότητα από την θεωρία της κοινωνικής κατασκευής μέχρι την μεταδομιστική θεωρία και τις ψυχαναλυτικές θεωρήσεις. Tέλος, θα παρουσιαστούν μελέτες νεότερων queer θεωρητικών που αφορούν κυρίως την χρονικότητα, ιστορία αλλά και την queer of color κριτική.
Mαθησιακά Aποτελέσματα:
Στόχος του μαθήματος είναι η απόκτηση μιας διευρυμένης αντίληψης για το ρόλο και τη δράση του υλικού κόσμου στη διαμόρφωση του φύλου. Αξιοποιώντας τη γνώση από άλλους πολιτισμούς, στο μάθημα προβληματοποιείται η διακριτή σχέση των ανθρώπων με τα πράγματα, που διακρίνει τη Δυτική φιλοσοφική παράδοση, και προτάσσονται εναλλακτικοί τρόποι προσέγγισης του υλικού πολιτισμού που συμβάλλουν στην πληρέστερη κατανόηση των διαδικασιών μέσα από τις οποίες παράγονται οι έμφυλες σχέσεις.
Το μάθημα αποσκοπεί στο να αποκτήσουν οι φοιτητές/τριες την ικανότητα
α) να κατανοούν τον υλικό κόσμο ως έκφραση κοινωνικών σχέσεων και πολιτισμικών αξιών, και να προσανατολίζουν τη σκέψη τους στα κοινωνικά ζητήματα που τίθενται μέσα από τα αντικείμενα.
β) να αναγνωρίζουν τους τρόπους με τους οποίους ο υλικός πολιτισμός όχι μόνο αποτυπώνει το φύλο αλλά και συμβάλλει στη διαμόρφωσή του.
γ) να κατανοούν το φύλο μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα υλικού πολιτισμού όπως η κατανάλωση, η ένδυση, η τεχνολογία και άλλα.
Γενικές Ικανότητες:
Προαγωγή της δημιουργικής σκέψης έξω από πολιτισμικά στερεότυπα.
Κατανόηση της σημασίας που έχει ο υλικός κόσμος στη διαμόρφωση του φύλου.
Σεβασμός στην πολυπολιτισμικότητα
Εμπειρία στην παρουσίαση μελέτης με χρήση powerpoint.
Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση βιβλιογραφικών δεδομένων
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
1. Γιαλούρη Ε. (επιμ.) (2012) Υλικός Πολιτισμός: η ανθρωπολογία στη χώρα των πραγμάτων, Αθήνα: Αλεξάνδρεια
2. Οικονόμου Α. (2014) Υλικός Πολιτισμός: θεωρία, μεθοδολογία, αξιοποίηση Αθήνα: Παπαζήσης
3. Tilley, C. (2001) ‘Ethnography and Material Culture’ στο P. Atkinson κ.α. (επιμ.)
4. Handbook of Ethnography London: Sage, σελ. 258-271
5. Miller, D. (2010) Stuff Cambridge: Polity
6. Butler, J. (1993) Bodies that matter Routledge: London and New York
7. Woodward, I. (2007) Understanding Material Culture London: Sage
8. Tilley, C., W. Keane, S. Küchler, M. Rowlands, P. Spyer (επιμ.) (2006) Handbook of Material Culture London: Sage
9. Miller D. (επιμ.) (2005) Materiality Duke UP
10. Buchli, V. (επιμ.) (2002) The Material Culture Reader, Oxford, New York: Berg
11. Gell, A. (1998) Art and Agency, Oxford: Clarendon Press
12. Ingold, T. (2007) ‘Materials against materiality’ Archaeological Dialogues 14(1): 1-16
13. Warnier, J.-P. (2001) ‘Α praxeological approach to subjectivation in a material world’ Journal of Material Culture 6(1): 5-24
14. Entwistle, J. (2000) ‘Fashion and the fleshy body: dress as embodied practice’ Fashion Theory 4(3), σελ. 323-348
15. de Grazia V. (επιμ.) The Sex of Things, University of California Press
16. Ρεντετζή, Μ. (2012) Το φύλο της τεχνολογίας και η τεχνολογία του φύλου, Αθήνα: Εκκρεμές
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Journal of Material Culture
