Tο μάθημα εστιάζει στους ποικίλους τρόπους που ο υλικός κόσμος όχι μόνο αποτυπώνει το φύλο αλλά εμπλέκεται ενεργά στη διαμόρφωσή του. Μέρος της δύναμης που ασκούν πάνω μας τα αντικείμενα οφείλεται στο ότι συχνά τα αγνοούμε θεωρώντας τα ύλη αδρανή και επουσιώδη. Ο πολιτισμικός καθορισμός της έννοιας της υλικότητας αποτελεί σημείο αφετηρίας του μαθήματος για μια ανθρωπολογική διερεύνηση της σχέσης του ανθρώπου με τον υλικό κόσμο. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι κυριότερες θεωρητικές προσεγγίσεις στον υλικό πολιτισμό βασισμένες σε παραδείγματα σχετιζόμενα με το φύλο και προερχόμενα από τον χώρο της κατανάλωσης, της ένδυσης, της τεχνολογίας, της τροφής και του παιχνιδιού.
Θεματικές ενότητες
- Ανθρωπολογία του υλικού πολιτισμού, θεωρία και έρευνα
- Η προσφορά της ανθρωπολογίας του υλικού πολιτισμού στη μελέτη του φύλου
- Διερευνώντας το φύλο μέσα από την ένδυση:
3α. Σημειωτικές προσεγγίσεις
3β. Λόγος και εξουσία στον Φουκώ – ένδυση και πολιτική
3γ. Φύλο και πολιτικές κάλυψης του σώματος
3δ. Φύλο, σωματοποίηση και κιναισθητική
- Η ανθρωπολογία της κατανάλωσης στη μελέτη του φύλου
5. Φύλο και παιχνίδι
Mαθησιακά Aποτελέσματα: Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες:
– Θα έχουν εξοικειωθεί με βασικές έννοιες και θεωρίες στη μελέτη του υλικού πολιτισμού, ώστε να μπορούν να κατανοήσουν την αλληλεπίδραση του υλικού κόσμου με τους ανθρώπους και τον πολιτισμό.
– Θα είναι σε θέση να εντοπίσουν συνδέσεις στη διαμόρφωση του φύλου με τα εκάστοτε πολιτισμικά, κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά πλαίσια.
– Θα έχουν αναπτύξει γνώσεις και δεξιότητες στο σχεδιασμό και τη διεξαγωγή μιας μικρής ανθρωπολογικής έρευνας πεδίου καθώς και στην επεξεργασία και παρουσίαση πρωτογενούς υλικού.
Γενικές Ικανότητες:
- Αυτόνομη εργασία
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου και άλλων κατηγοριών διαφοράς
- Προαγωγή της δημιουργικής σκέψης έξω από πολιτισμικά στερεότυπα.
- Εμπειρία στην παρουσίαση έρευνας με χρήση λογισμικού
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση βιβλιογραφικών δεδομένων
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
1. Γιαλούρη Ε. (επιμ.) (2012) Υλικός Πολιτισμός: η ανθρωπολογία στη χώρα των πραγμάτων, Αθήνα: Αλεξάνδρεια
2. Οικονόμου Α. (2014) Υλικός Πολιτισμός: θεωρία, μεθοδολογία, αξιοποίηση Αθήνα: Παπαζήσης
3. Tilley, C. (2001) ‘Ethnography and Material Culture’ στο P. Atkinson κ.α. (επιμ.)
4. Handbook of Ethnography London: Sage, σελ. 258-271
5. Miller, D. (2010) Stuff Cambridge: Polity
6. Butler, J. (1993) Bodies that matter Routledge: London and New York
7. Woodward, I. (2007) Understanding Material Culture London: Sage
8. Tilley, C., W. Keane, S. Küchler, M. Rowlands, P. Spyer (επιμ.) (2006) Handbook of Material Culture London: Sage
9. Miller D. (επιμ.) (2005) Materiality Duke UP
10. Buchli, V. (επιμ.) (2002) The Material Culture Reader, Oxford, New York: Berg
11. Gell, A. (1998) Art and Agency, Oxford: Clarendon Press
12. Ingold, T. (2007) ‘Materials against materiality’ Archaeological Dialogues 14(1): 1-16
13. Warnier, J.-P. (2001) ‘Α praxeological approach to subjectivation in a material world’ Journal of Material Culture 6(1): 5-24
14. Entwistle, J. (2000) ‘Fashion and the fleshy body: dress as embodied practice’ Fashion Theory 4(3), σελ. 323-348
15. de Grazia V. (επιμ.) The Sex of Things, University of California Press
16. Ρεντετζή, Μ. (2012) Το φύλο της τεχνολογίας και η τεχνολογία του φύλου, Αθήνα: Εκκρεμές
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Journal of Material Culture
