Mαθησιακά Aποτελέσματα: Οι φοιτητές/τριες αναμένεται να αναπτύξουν κριτική ανθρωπολογική προοπτική πάνω σε ζητήματα μετανάστευσης, διαμετανάστευσης, παγκοσμιοποίησης και υπηκοότητας.  Διερευνώντας το ζήτημα της μετανάστευσης από τη σκοπιά των ίδιων των μεταναστών θα εξοικειωθούν με την ανθρωπολογική θεωρία και μεθοδολογία και παράλληλα με τα αναλυτικά εργαλεία της μετανάστευσης. Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτητές/τριες αναμένεται:

• Να αναγνωρίζουν τη μετανάστευση ως κεντρικό παράγοντα στη συγκρότηση των σύγχρονων εθνικών κρατών και να σκιαγραφούν τους τύπους των σύγχρονων μεταναστευτικών κινήσεων κυρίως προς ευρωπαϊκά εθνικά κράτη.
• Να διακρίνουν τις έννοιες του/της οικονομικού/ής μετανάστη/τριας, του/της πρόσφυγα και του/της διαμετανάστη/τριας.
• Να διακρίνουν τις έννοιες της εθνότητας, της εθνικότητας, της «φυλής», της υπηκοότητας.
• Να αναγνωρίζουν το πολιτισμικά ορισμένο περιεχόμενο του «μετανάστη», του «πρόσφυγα», του «έθνους» και της «φυλής».
• Να σκιαγραφούν πολιτικές της μετανάστευσης και της υπηκοότητας
• Να αναγνωρίζουν τις επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στις πρακτικές μετακίνησης των ανθρώπων.
• Να εντοπίζουν τις επιπτώσεις διαμεταναστευτικών πρακτικών στην οικογένεια, το γάμο, τις έμφυλες σχέσεις, την εργασία, την πολιτική και τη θρησκεία
• Να αναγνωρίζουν «φυλετικούς» λόγους και μορφώματα στο πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται και οργανώνονται.
• Να ερμηνεύουν την μεταναστευτική εμπειρία χρησιμοποιώντας ως αφετηρία τη σκοπιά των ίδιων των μεταναστών.

Γενικές Ικανότητες: Το μάθημα αποσκοπεί στην:

• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
• Επίδειξη κοινωνικής και επαγγελματικής υπευθυνότητας σε ζητήματα μεταναστευτικών ομάδων και τον σεβασμό στην διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση ερευνητικών δεδομένων με τη χρήση των απαραίτητων τεχνολογιών
• Εξάσκηση στην ομαδική εργασία και την αυτόνομη εργασία
• Απόκτηση κριτικής και αυτοκριτικής σκέψης.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

1. Abu-Lughod, Lila. 2002. “Do Muslim Women really Need Saving? Anthropological Reflections on Cultural Relativism and Its Others”. American Anthropologist 104(3): 783-790.
2. Anderson, Benedict. 1997. Φαντασιακές κοινότητες: Στοχασμοί για τις απαρχές και τη διάδοση του εθνικισμού.
3. Basch, Linda κ. ά. 1994. “Transnational Projects: A New Perspective” στο Nations Unbound: Transnational Projects, Postcolonial Predicaments and Deterritorialized Nation-States. Amsterdam: Gordon and Breach Publishers.
4. Βεντούρα, Λίνα (επιμ.). 2011. Μετανάστευση και κοινωνικά σύνορα: Διαδικασίες αφομοίωσης, ενσωμάτωσης ή αποκλεισμού. Αθήνα: Νήσος.
5. Brettell, Caroline B. και J. Hollfield (επιμ.). 2000. Migration Theory: Talking across Disciplines. London: Routledge.
6. Cabot, Heath. 2014. On the Doorsteps of Europe: Asylum and Citizenship in Greece. University of Pennsylvania Press.
7. Castles, Stephen και Mark Miller. 2003. The Age of Migration: International Population Movements in the Modern World. Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan.
8. Cohen, R. 2003. Παγκόσμια διασπορά. Αθήνα: Παπαζήσης.
9. Γκόλντιν, Ίαν, Κάμερον, Τζέφρυ και Μίρα Μπαλαρατζάν. 2013. Αυτοί δεν είναι σαν εμάς: Το παρελθόν και το μέλλον της μετανάστευσης. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
10. Delphy, Christine. 2011. «Φυλή και φύλο στη μετααποικιακή Γαλλία: Η μαντίλα και η απόρριψη του Ισλάμ». Στο Λ. Βεντούρα  (επιμ.) Μετανάστευση και κοινωνικά σύνορα: Διαδικασίες αφομοίωσης, ενσωμάτωσης ή αποκλεισμού. Αθήνα: Νήσος. Σελ. 243-268.
11. Fedyuk, Olena. 2012. “Images of Transnational Motherhood: The Role of Photographs in Measuring Time and Maintaining Connections between Ukraine and Italy”. Journal of Ethnic and Migration Studies 38(2): 279-300.
12. Malkki, Liisa. 1996. “Speechless Emissaries: Refugees, Humanitarianism and Dehistoricization”. Cultural Anthropology 11(3): 377-404.
13. Λαλιώτου, Ιωάννα. 2006. Διασχίζοντας τον Ατλαντικό: Η ελληνική μετανάστευση στις Η.Π.Α. κατά το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. Αθήνα. Πόλις.
14. Λαμπριανίδης, Λόης, 2011. Επενδύοντας στη φυγή: Η διαρροή επιστημόνων από την Ελλάδα την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αθήνα: Κριτική
15. Papailias, P. 2003. “’Money of Kurbet is Money of Blood’: The Making of a ‘Hero’ of Migration at the Greek-Albanian Border”, Journal of Ethnic and Migration Studies 29 (6): 1059-1078.
16. Παπαταξιάρχης, Ευθύμιος, Τοπάλη, Πηνελόπη και Αγγελική Αθανασοπούλου. 2009. Κόσμοι της οικιακής εργασίας: Φύλο, μετανάστευση και πολιτισμικοί μετασχηματισμοί στην Αθήνα του 21ου αιώνα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
17. Παπαταξιάρχης Ε. (επιμ.) 2014. Πολιτικές της καθημερινότητας: Σύνορο, σώμα και ιδιότητα του πολίτη στην Ελλάδα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
18. Schnapper, Dominique και Allemand Sylvain. 2006. Κρίνοντας το ρατσισμό. Αθήνα: Πατάκης.
19. Τρουμπέτα, Σ. (επιμ.). Το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα: μελέτες και διαβάσεις συνόρων. Αθήνα: Παπαζήσης.
20. Τσιμουρής, Γιώργος. 2009. «Φαντασιακές γεωγραφίες και διεθνικές μεταναστευτικές κοινότητες: νέο φαινόμενο ή παλιό σε συνθήκες ύστερου καπιταλισμού;». Στο Μ. Σπυριδάκης (επιμ.) Μετασχηματισμοί του χώρου: Κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις. Αθήνα: Νήσος.
21. Voutira, Eftihia (2003), «Refugees: whose term is it anyway? Emic and etic constructions of ‘refugees’ in modern Greece», στο Joanne van Selm, Khoti Kamanga, John Morrison, Aninia Nadig, Sanja SpoljarVrzina και Loes van Willigen (επιμ.), The Refugee Convention at Fifty: A View from Forced Migration Studies. Lanham: Lexington, σελ. 65-80.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

1. Journal of Ethnic and Migration Studies
2. International Migration
3. Journal of Refugee Studies