ΚΙΑ-8 Ζητήματα Ιστορικής Ανθρωπολογίας

ΚΙΑ-8 Ζητήματα Ιστορικής Ανθρωπολογίας

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το σεμινάριο οργανώνεται γύρω από ζητήματα και έννοιες που απασχολούν την ιστοριογραφία του 20ού και του 21ου αιώνα: ο χώρος και ο χρόνος, η μνήμη, η μαρτυρία, η έννοια του πολιτισμού, η έννοια της εμπειρίας, το φύλο, η ερμηνεία, η αφήγηση, η έννοια της αντιπροσωπευτικότητας, οι πηγές και το αρχείο, η υποκειμενικότητα και η ταυτότητα. Πρόκειται για ζητήματα επιστημολογίας της ιστορικής γνώσης ή ποιητικής της ιστορικής γνώσης, τα οποία συγκροτούν διαφορετικά ιστοριογραφικά παραδείγματα. Η ποιητική της ιστορικής γνώσης είναι σύμφωνα με τον Jacques Rancière, η μελέτη των κανόνων σύμφωνα με τα οποία η ιστορική γνώση γράφεται και διαβάζεται και διαμορφώνεται ως ιδιαίτερο είδος λόγου.  Αυτό το είδος λόγου δεν είναι σταθερό, δεν διαμορφώθηκε μια για πάντα. Στο σεμινάριο θα παρακολουθήσουμε τους μετασχηματισμούς του.

Στην καρδιά αυτών των μετασχηματισμών βρέθηκε η κοινωνική ανθρωπολογία, η οποία έπαιξε έναν κεντρικό ρόλο στο μετασχηματισμό της ιστορικής γνώσης. Όχι μόνο στο να ανανεώσει την ιστοριογραφία με νέα αναλυτικά εργαλεία, αλλά και να θέσει σε αμφισβήτηση τα ίδια τα όρια του επιστημονικού πεδίου, την αυτονομία του και πάνω από όλα διερωτήθηκε για τις πολιτικές που συγκροτούν και οριοθετούν ένα επιστημονικό πεδίο.

Επιπλέον, προσέφερε νέες έννοιες και μεθοδολογίες, νέους ερμηνευτικούς και αφηγηματικούς τρόπους στην ιστοριογραφική πρακτική. Πρόκειται για διεπιστημονικές προσεγγίσεις οι οποίες μετασχημάτισαν τις δομές της ιστορικής γνώσης και συνέβαλαν στο να δημιουργηθούν νέα ιστοριογραφικά πεδία όπως: Η προφορική ιστορία, η ιστορία των νοοτροπιών, η μικροϊστορία, η ιστορία του φύλου, η ιστορία του σώματος.  Το σεμινάριο αποσκοπεί στη μελέτη και γνώση των κυριότερων ιστοριογραφικών ρευμάτων του 20ού και 21ου αιώνα. Η μελέτη αυτών των ρευμάτων θα γίνει μέσα από την επιλογή εμβληματικών ιστοριογραφικών κειμένων τα οποία έχουν διακριθεί για τη συμβολή τους στην ανανέωση της μεθοδολογίας και των αναλυτικών εργαλείων της ιστοριογραφίας.

Στόχοι του μαθήματος είναι:

 -Να διδαχθούν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ιστοριογραφικές πρακτικές και ιστοριογραφικά παραδείγματα που θα τους επιτρέψουν να εμβαθύνουν σε διεπιστημονικές προσεγγίσεις.

-Να εξοικειωθούν με τη χρήση αναλυτικών εργαλείων διαφορετικών πειθαρχιών, και ιδιαίτερα της κοινωνικής ανθρωπολογίας,  στην ιστοριογραφία.

Θεματικές ενότητες:

Εισαγωγική διάλεξη: Εννοιολογήσεις και οριοθέτηση (ή αδυναμία οριοθέτησης) του πεδίου της ιστορικής ανθρωπολογίας.

2. Χώρος, χρόνος, νοοτροπίες: Η σχολή των Annales.

Ενότητα 2η Μικροϊστορία – Η έννοια του πολιτισμού στην ιστορία

3. Η εισαγωγή της έννοιας του πολιτισμού στην ιστορία: Η Νέα Πολιτισμική Ιστορία.

4. Η μικροϊστορία ως πρακτική και τα χαρακτηριστικά της: Θρησκεία, αίρεση, ταυτότητα.

5. Η έννοια του λόγου [discourse] και της εξουσίας  στο έργο του Μισέλ Φουκώ.

6. Η Νέα Κοινωνική Ιστορία: Οι έννοιες της κουλτούρας και της εμπειρίας στην ιστορία της συγκρότησης της εργατικής τάξης.

Ενότητα 3η Μνήμη, Υποκειμενικότητα και μαρτυρία

7. Η έννοια της μνήμης.

8. Η έννοια της μαρτυρίας και η μεθοδολογία της προφορικής ιστορίας.

9. Υποκειμενικότητα-αυτοβιογραφία-βιογραφία.

10. Πολιτισμική ιστορία του φασισμού.

Ενότητα 4η Βία, συναισθήματα και φύλο

11. Ιστορία των συναισθημάτων.

12. Ιστορία του σώματος.

13. Η έννοια της εμπειρίας.

Σχολή:

Κοινωνικών Επιστημών

Τμήμα:

Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας

Επίπεδο Σπουδών:

Μεταπτυχιακό

Κωδικός μαθήματος:

ΚΙΑ-8

Εξάμηνο Σπουδών:

Αυτοτελείς Διδακτικές Δραστηριότητες

Διαλέξεις:

Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας:

3

Πιστωτικές Μονάδες

10

Τύπος Μαθήματος:

Υποχρεωτικό Γενικού υποβάθρου

Προαπαιτούμενα Μαθήματα:

Όλα τα μαθήματα του πρώτου έτους

Γλώσσα Διδασκαλίας και Εξετάσεων:

Ελληνικά

Διδάσκων/ουσα:

Χαντζαρούλα Ποθητή

Το Μάθημα προσφέρεται σε Φοιτητές Erasmus:

ΝΑΙ (στην Αγγλική)